Hoe oefen je begrijpend lezen? Tips & tricks!

Begrijpend lezen: een begrip wat je op de basisschool nogal eens om je oren vliegt. Wat wordt er nu eigenlijk mee bedoeld en waarom is het zo belangrijk? Nu is het ene kind er vanzelf beter in dan een ander kind. Hoe kan je je kind helpen om dit onder de knie te krijgen?

Wat is begrijpend lezen?

Eigenlijk heel simpel natuurlijk: begrijp je wat je leest? Een tekst op kunnen lezen is iets heel anders dan ook werkelijk snappen wat er staat. Onthoud je wat je leest en begrijp je vervolgens ook wat de schrijver vertelt? Kan je de feiten uit de tekst halen? Of lees je alleen de woorden maar neem je er verder niets van op en kan je de bedoeling van een tekst ook bij het teruglezen niet ontdekken?

Waarom is begrijpend lezen zo belangrijk?

Lezen is een belangrijke manier om te leren. De meeste dingen die we tot ons nemen op school (zeker in het vervolgonderwijs) gaan nog altijd via geschreven tekst. Leren en lezen kunnen dus eigenlijk niet zonder elkaar. Een tekst begrijpen is een vereiste om de leerstof ook echt te kunnen snappen.

Een belangrijk punt bij de keuze van het vervolgonderwijs

Ik moet bekennen dat ik niet weet of het overal zo is, maar toen mijn jongste voor de middelbare schoolkeuze stond en de basisschool het niveau bekend maakte welke bij hem zou passen, werd er beweerd dat begrijpend lezen en rekenen de belangrijkste items zijn waarnaar gekeken wordt. Op zich is het wel te snappen dat begrijpend lezen een ‘hot item’ is. Je zult immers de meeste kennis vergaren door te lezen. Doe je dit zonder te snappen wat er staat, dan heb je toch een probleem. En hoe hoger het onderwijs, hoe ingewikkelder de stof. Met dat in je achterhoofd snap je dus ook wel dat het oefenen van begrijpend lezen een investering in de toekomst van je kind is!

Hoe help je je kind met begrijpend lezen?

Op school zal er meestal aan de hand van vragen getoetst worden of je de tekst begrepen hebt. Uiteraard kan je dit ook thuis oefenen. Maar er zijn meer manieren om zo met teksten en begrip om te gaan, dat je kind er baat bij heeft bij het begrijpend lezen. Zoals:

• Woordenschat vergroten
• Oefenen met dingen begrijpen
• Leesvaardigheid vergroten
• ‘Tussen de regels door lezen’
• Via verschillende strategieën de tekst lezen

Woordenschat vergroten

Een tekst begrijpen terwijl je de woorden niet snapt, wordt vanzelfsprekend een groot probleem. Je kind stimuleren op dit gebied kan je o.a. doen door:

• Hem veel te laten lezen of voor te lezen
• Naar luisterboeken te laten luisteren
• Door met hem over allerlei onderwerpen te praten
• Speciale spelletjes op dit gebied op de computer te laten doen
• Taalspelletjes te doen

Oefenen met dingen begrijpen

Iets uit een tekst begrijpen kan je ook oefenen door gewoon veel te vertellen en daarna te kijken of hij je wel begrepen heeft. Laat hem in zijn eigen woorden jouw verhaal vertellen. Zo leert hij omgaan met de taal en is hij spelenderwijs bezig met kennis vergaren uit een tekst. Maak er een spelletje van door gekke verhalen te vertellen en hij moet het op een andere manier terug zien te vertellen. Zegt hij bepaalde woorden (vooraf afspreken) dan is hij af… Door het als een spelletje te doen wordt het alleen maar leuker.

Leesvaardigheid vergroten

Tja, een open deur waarschijnlijk, maar gewoon wel waar. Door te doen leer je en hoe beter je in lezen bent, hoe meer je je aandacht ook kunt richten op wat er dan eigenlijk staat. Door hem of haar veel te laten lezen leert je kind makkelijker te lezen, waardoor hij zijn aandacht veel meer kan houden bij de betekenis van wat hij leest. Daarnaast is het ook gewoon een vaardigheid om te snappen wat er staat, dus dat oefen je automatisch ook.

“Tussen de regels door lezen’

Een dingetje voor de oudere kinderen: dingen begrijpen die niet genoemd worden, maar die je wel kunt snappen als je de tekst goed tot je neemt. Met andere woorden: tussen de regels door lezen dus. Oudere kinderen krijgen ook vaak vragen als ‘wat zal de schrijver hier mee bedoelen?’ of om een eigen mening over een onderwerp te geven naar aanleiding van de tekst. Dit kan je thuis ook oefenen door met je kinderen te discussiëren over onderwerpen uit de krant, bijvoorbeeld.

Via verschillende strategieën de tekst lezen

Er zijn meerdere strategieën om met de tekst om te gaan. Je kunt je kind bijvoorbeeld een tekst voorlezen en dan zelf ondertussen al vragen aan je kind stellen over de tekst. Zo leert je kind al om goed op te letten tijdens het lezen of luisteren zelf. Samenvattingen laten maken kan eveneens een manier zijn of, zoals al eerder aangegeven, het laten navertellen. Maar je kunt het ook creatiever maken (en misschien daarmee wel stimulerender voor je kind) door hem van tevoren de opdracht te geven dat hij goed moet opletten omdat hij het verhaal moet natekenen! Vraag eens op school welke strategieën de kinderen aangereikt krijgen!

Meer informatie

Heeft je kind moeite met leren lezen? Zo kun je helpen!
Je kind is dyslectisch. Wat nu?
Het belang van voorlezen
De dag van het kinderboek
Hoe kun je je kind helpen met zijn spreekbeurt?
De bijzonderen boeken van Mo’s Daughters
Uitleg van het AVI-systeem
Wat als je kind naar Speciaal Basisonderwijs (SBO) moet?
Nieuwe veilig leren lezen spellen sluiten aan op meest gebruikte leesmethode
Basisonderwijs: Welke basisschool kies jij voor je kind?
Leren lezen in groep 3
Kiezen van de juiste basisschool – Belangrijker dan je denkt!

Bronvermelding

Tekst: Wil Cats
Stockfoto: 123rf.com