Hoe weet je of je kind al in de puberteit zit?

De puberteit of puberen: de periode waarin je van een meisje verandert in een vrouw of van een jongen in een man. Een tijd die gepaard gaat met veel veranderingen, zowel geestelijk als lichamelijk. Hoe weet je of je kind al in de puberteit zit? Is dat bij elke puber hetzelfde? Is er een startsein? Een beetje hulp tijdens het puberen kan geen kwaad.

Fysieke veranderingen

Kinderen ondergaan in hun tienerjaren nogal wat fysieke veranderingen. Van het eerste lichaamshaar tot een mega groeispurt. Deze fysieke veranderingen zijn bij jongens anders dan bij meiden en beginnen ook op een ander moment. Natuurlijk is geen enkel kind gemiddeld, dus lichamelijke veranderingen zullen bij de één eerder komen dan bij de ander.

Fysieke veranderingen bij meisjes

Ongeveer een jaar nadat de puberteit is begonnen bij meisjes – dit start bij de meeste meiden tussen hun elfde en vijftiende jaar – zitten ze op het hoogtepunt van hun groeispurt. Het lichaam gaat vet opslaan op heupen, billen, bovenbenen, borst en op de bovenarmen. De eerste vrouwelijke rondingen zijn een feit.

Borstontwikkeling

Zo rond haar twaalfde jaar moet je als moeder samen met je dochter een eerste beha kopen. Dan begint de borstontwikkeling.

Ongesteld

De meeste meiden worden in de periode dat de borstontwikkeling begint ook voor het eerst ongesteld. Dit begint vaak met afscheiding en ontwikkelt zich in de loop van enkele maanden tot een volwaardige menstruatie.

Lichaamshaar

Meisjes krijgen al vroeg hun eerste lichaamshaar, rond hun tiende jaar groeien de eerste haren in de schaamstreek. De oksels, armen en benen volgen iets later.

Einde groeispurt

Meiden groeien vanaf het begin van hun puberteit nog ongeveer 23 centimeter. Hun groeispurt start eerder dan die van hun ‘mannelijke soortgenoten’, maar stopt gemiddeld ook twee jaar eerder: rond hun zeventiende jaar.

Fysieke veranderingen bij jongens

Jongens zitten iets later – rond hun dertiende jaar – op het hoogtepunt van hun groeispurt. Het lichaam verandert: het gewicht neemt toe, de spieren ontwikkelen zich, schouders worden breder. Grappig detail: de armen, benen, handen en voeten kunnen bij jongens in het begin sneller groeien dan de rest van het lichaam.

Lichaamshaar

Jongens krijgen veel meer lichaamsbeharing dan meiden. Er begint haar te groeien in de schaamstreek, onder de oksels, op de benen en in het gezicht. Sommige jongens krijgen ook haren op hun borst, rug en schouders. Dit geldt niet voor iedere man.

Zweten

Zweten is ook een typisch mannelijk puberprobleem. Doe na een klam nachtje maar eens de slaapkamerdeur van je puberzoon open #smellybusiness. Doordat de klieren in de huid meer olie en zweet maken, kunnen ze last krijgen van meer lichaamsgeur.

Jeugdpuistjes en de baard in de keel

Zowel jongens, als meiden maken in de puberteit meer talg aan. Dit veroorzaakt jeugdpuistjes. Bij jongens groeit het strottenhoofd in de tienerjaren, ze krijgen een zwaardere stem: de baard in de keel.

Geslachtsrijp

Door de verandering van de hormonen krijgen jongens erecties. Veel jongens krijgen in hun slaap een eerste zaadlozing, een teken dat ze geslachtsrijp zijn.

Mentale veranderingen

Tijdens de puberteit gieren de hormonen door het lichaam van je tiener. Hier komen niet alleen fysieke veranderingen bij kijken, ook emotioneel kan het een rollercoaster zijn.

Ouder: “Wat heb je vandaag gedaan op school?”
Puber: “Weet ik veel?”
Ouder: “Gaat alles wel goed met je?”
Puber: “BOEIUH!”

Emotieloos of extreem emotioneel

Dit soort gesprekken zul je in de puberteit ein-de-loos voeren. Het is volkomen normaal als pubers regelmatig emotieloos of juist extreem emotioneel reageren. Al die hormonen doen rare dingen met hun hersenen. Het ene moment voelen ze zich blij en kunnen ze de hele wereld aan. Het volgende moment zijn ze boos en breekt de oorlog thuis uit. Dat hoort er nou eenmaal bij. Pubers gaan op zoek naar zichzelf, naar een eigen identiteit. Ze zoeken grenzen op en experimenteren met gedrag. Als ouder kun je – afhankelijk van de situatie – het best even een afkoelmomentje inlassen, om er vervolgens in een open gesprekscultuur met elkaar over te spreken. Je hoeft natuurlijk niet elke uitbarsting om een jeugdpuistje aan te stippen, maar praten kan nooit kwaad! Maak duidelijk dat het oké is, dat je hem of haar begrijpt en dat je kind bij jou terecht kan.

Extra informatie

Welke fysieke veranderingen kun je verwachten in de puberteit?
Mijn puber schaamt zich voor mij!
Piekerende puber. Wat doe je als ouder?
Eerste hulp bij lastige pubers
Wanneer laat je je puber los?

Bronvermelding

Tekst: Marlouk Rodijk
© afbeelding: 123rf.com