Premenstrueel syndroom (PMS)

Elke maand, als een klok die punctueel tikt, start er voor veel vrouwen een periode die zowel fysiek als emotioneel uitdagend kan zijn. De dagen voor de menstruatie kunnen soms voelen als een zware storm die je moet doorstaan. Premenstrueel Syndroom (PMS) is een bekende term, maar wat houdt het nou echt in? En belangrijker nog, hoe ga je er op een positieve manier mee om?

Wat is PMS?

Bij het naderen van de menstruatiecyclus ervaren veel vrouwen een reeks ongemakken die bekend staan als het Premenstrueel Syndroom, of PMS. De symptomen zijn veelzijdig en hebben de neiging om zowel het lichamelijke als het geestelijke welzijn te beïnvloeden. Het is een periode waarin het lichaam zich in een staat van verhoogde gevoeligheid bevindt, en waarin de impact van hormonale veranderingen zich manifesteert in een verscheidenheid aan klachten.

Op lichamelijk vlak, is een van de meest voorkomende symptomen het ervaren van een opgeblazen gevoel, een ongemakkelijk gevoel dat gepaard gaat met kramp in de buik. Daarnaast kunnen je borsten tijdens deze periode pijnlijk en gespannen aanvoelen. Deze gevoeligheid kan variëren van mild tot intens. Ook kun je deze periode meer vocht vasthouden, waarbij je handen en voeten opgezwollen zijn.

Geestelijke symptomen

Maar PMS gaat verder dan alleen fysieke symptomen. De geestelijke gezondheid kan ook aanzienlijk worden beïnvloed. Prikkelbaarheid is een veelvoorkomend geestelijk symptoom, waarbij het geduld en tolerantie laag zijn. Stemmingswisselingen kunnen ook de kop opsteken, waardoor je emoties alle kanten opschieten. Dit heeft natuurlijk ook zijn uitwerking op de omgeving. De wereld kan zwaar aanvoelen, en de motivatie om zelfs maar de eenvoudigste taken te voltooien, kan verminderd zijn.

Bij wie en hoe vaak komt het voor?

De frequentie en het voorkomen van PMS kan variëren per levensfase en individuele omstandigheden. Het is vaak zo dat het zich meer uitgesproken manifesteert na het krijgen van kinderen. Bij jongere vrouwen is de prevalentie van PMS doorgaans lager. Het is geschat dat ongeveer 5% van de vrouwelijke populatie tussen de 15 en 45 jaar ermee te maken krijgt. Er lijkt een erfelijke component te zijn, waarbij de kans op PMS toeneemt als het een bekend verschijnsel is in je familie. Met in de loop van de tijd kunnen sommige symptomen erger worden.

Oorzaken van PMS

Hoewel de exacte oorzaak van PMS niet volledig is vastgesteld, wordt aangenomen dat hormonale veranderingen een grote rol spelen. Het is ook bekend dat bepaalde levensstijlfactoren zoals dieet en lichaamsbeweging een invloed kunnen hebben op de ernst van de symptomen.

Heb ik PMS?

Het vaststellen van PMS is niet mogelijk met een simpele laboratoriumtest, aangezien er geen specifieke test bestaat om het te bevestigen. Interessant is dat vrouwen die aan PMS lijden, geen hogere, lagere of verschillende hormoonniveaus in hun bloed hebben vergeleken met vrouwen die geen klachten ervaren. Hierdoor is een hormoononderzoek geen effectieve methode om PMS te diagnosticeren.

Significant is de connectie van de klachten met de menstruatiecyclus. Een praktische manier om inzicht te krijgen in het mogelijk voorkomen van PMS, is door gedurende twee maanden een dagboek bij te houden. In dit dagboek noteer je dagelijks welke klachten je ervaart en je markeert de dagen waarop je menstrueert. Dit helpt om een mogelijk patroon te identificeren dat gerelateerd is aan je cyclus. Door dit dagboek te delen met je arts, kun je samen evalueren of de symptomen die je ervaart, inderdaad wijzen op PMS. Voor dit doel kan je deze klachtenkaart (pdf) als hulpmiddel gebruiken om je observaties te noteren.

Tips om PMS-symptomen te beheersen

Gelukkig zijn er verschillende dingen die je kunt doen om PMS een beetje te beheersen. Hoe gezonder je leeft – op meerdere vlakken – hoe minder last je zal kunnen hebben van PMS. Denk bijvoorbeeld aan:

Gezonde levensstijl

Voeding: Eet een gebalanceerd dieet rijk aan groenten, fruit, volle granen, en magere eiwitten.
Beweging: Regelmatige lichaamsbeweging kan helpen om sommige PMS-symptomen te verlichten.

Ontspanning en stressbeheersing

Mindfulness en yoga kunnen helpen om stress te verminderen, wat op zijn beurt kan helpen om PMS-symptomen te verminderen.

Voldoende slaap

Zorg voor een goede nachtrust om je lichaam en geest te herstellen.

Aanvullende ondersteuning

Als je merkt dat je PMS-symptomen je dagelijks leven beïnvloeden, is het wellicht een goed idee om medische hulp in te schakelen. Er zijn verschillende behandelingsopties beschikbaar, waaronder medicatie en hormonale behandelingen.

Meer informatie

Draai de PMS kalender uit (pdf)
Voorbereiding op de eerste menstruatie
Voor de eerste keer ongesteld! Alles over menstruatie
Menstruatiecyclus en zwangerschap, hoe ziet een normale cyclus eruit?
Cyclus en vruchtbaarheid. Inzicht in je cyclus!
Hevig bloedverlies: waarom praten de meeste vrouwen daar nauwelijks over?

Bronvermelding

Tekst: Marion Middendorp
Stockfoto: 123rf.com