Vaderschapstest: Vaderschapsonderzoek naar de biologische verwantschap

Je hoort het steeds vaker, de vaderschapstest. Onderzoek naar de biologische verwantschap tussen vader en kind. Is hij wel de vader? Van de moeder weet je het doorgaans zeker, maar de vader kan natuurlijk een twijfelgevalletje zijn. Soms weet de moeder het niet, soms twijfelt alleen de vader. Er kunnen verschillende redenen zijn een test te willen doen. Bijvoorbeeld om zekerheid te krijgen of juist dingen uit te sluiten. Regelmatig komt iets in de media, wanneer het een BN’er betreft, maar onzekerheid over het vaderschap is niet alleen voorbehouden aan BN’ers, je vindt het in alle lagen van de bevolking.

Het is nog niet zo lang in Nederland mogelijk, maar het wordt steeds populairder. En waar geld te verdienen valt… Als je zo’n test overweegt, kun je beter even verder lezen.

Waarom zou je een DNA vaderschapstest willen uitvoeren?

Dit kan natuurlijk om verschillende redenen. Bijvoorbeeld omdat je zeker wilt weten of je echt de biologische vader bent van je kind, of omdat je wilt uitzoeken wie de biologische vader dan wel is. Wellicht wil je bewijzen dat het jouw kind is, met oog op een erfenis, voogdij of een gewenste bezoekregeling. Het kan ook zijn dat jij wilt bewijzen dat een ander de vader is, bijvoorbeeld voor de alimentatieplicht.

Niet alleen vader/kind

Ook kan de wens vanuit het kind komen. ‘Is hij wel mijn vader’? Je kunt je voorstellen dat er vele situaties denkbaar zijn. De test hoeft niet alleen tussen vader en kind uitgevoerd te worden, het kan ook tussen broer en zus of opa en kleinkind.

Geboorteverwisseling

Je kunt absoluut zeker weten dat je alleen met je partner hebt gevreeën en toch twijfels hebben of het kind wel van jullie is! Het komt gelukkig zelden voor, maar er worden helaas nog steeds geboorteverwisselingen geconstateerd. Ook in Nederland. In dat geval is een DNA-test natuurlijk ook hartstikke welkom.

Hoe werkt een vaderschapstest?

Okay, even een kort technische uitleg. Een man kan de vader niet zijn als bij hem een of meer erfelijke factoren ontbreken die wel bij het kind, maar niet bij de moeder, aanwezig zijn, of als bij het kind erfelijke factoren ontbreken die aanwezig zouden zijn als de onderzochte man de vader zou zijn.

Dit onderzoek wordt uitgevoerd door middel van een DNA-analyse. Een positieve match kan in het geval van onderzoek van 16 genetische merkers ongeveer 99,99% zekerheid bieden. Uitsluiting kan met deze onderzoeksopzet een zekerheid van 100% bieden. De zekerheidsmarges worden beïnvloed door het al dan niet betrekken van het DNA-materiaal van de moeder bij het onderzoek. Vroeger werd dit onderzoek gedaan door het vergelijken van diverse bloedgroepfactoren.

Gewoon toegestuurd

Tegenwoordig kun je zo’n test gewoon via het internet bestellen. Het pakket wordt – discreet verpakt – naar je toegestuurd. Je kunt ervoor kiezen de test op naam uit te voeren, maar het kan ook volledig anoniem.

Uitvoering van de test

Met de steriele wattenstaafjes uit het pakket maak je twee DNA-monsters van het wangslijmvlies. Je verpakt deze monsters in de bijgeleverde transportcontainers en stuurt het middels het retourpakket weer terug. De resultaten van het onderzoek kun je per post toegestuurd krijgen of downloaden via een website. Het is vaak mogelijk de resultaten gemaild te krijgen of doorgebeld.

Gerechtelijke vaststelling vaderschap

Dit kan alleen door de moeder of het kind worden aangevraagd, binnen de volgende richtlijnen:

– moeder kan een verzoek indienen tot het kind 5 jaar is
– een kind kan het verzoek altijd indienen
– een vader kan geen verzoek indienen

De vader kan wel vervangende toestemming voor erkenning van zijn kind aanvragen bij de rechtbank, als de moeder zijn erkenning bij de geboorte van het kind heeft geweigerd.

Prijskaartje

Je moet zo’n test wel heel graag willen, want er hangt een behoorlijk prijskaartje aan. Natuurlijk rechtvaardigt de uitslag de prijs, maar je moet dit geld natuurlijk wel hebben. Voor een gemiddelde vaderschapstest (met rechtsgeldigheidsverklaring) ben je gemiddeld zo’n 650 euro (maar ik heb ook bedragen voorbij zien komen van 1.300 euro) kwijt. Als de uitslag niet rechtsgeldig hoeft te zijn, dan kost zo’n test ‘slechts’ de helft, namelijk zo’n 300 euro. Als ook het moederschap vastgesteld moet worden, komt er nog een paar honderd euro bij.

De vaderschapstest is redelijk nieuw in Nederland en wordt ook niet vergoed door verzekeraars.

Goedkope setjes

Op internet worden zeker wel goedkopere setjes aangeboden (al vanaf zo’n 200 euro), maar zijn ze ook betrouwbaar? Waar vraag is, is aanbod en waar veel vraag is zijn mensen te vinden die snel geld willen verdienen. Vooral bij dit soort gevoelige informatie is het belangrijk dat het goed en betrouwbaar gebeurt. Anders hoef je het immers net zo goed niet te doen.
Zorg er daarom voor dat je de test laat uitvoeren door een betrouwbare organisatie, ook als dit betekent dat er een hoger prijskaartje aan hangt. Wat heb je immers aan een uitslag die niet betrouwbaar is?

Is het bedrijf geaccrediteerd?

Check eerst of een bedrijf wel geaccrediteerd is. Dit is heel belangrijk, want een ISO17025 accreditatie zorgt ervoor dat de test wordt geanalyseerd in een laboratorium dat aan strikte regels voldoet en uitgerust is met de juiste apparatuur.

Betrouwbare adressen

Het LUMC en Sanquin zijn in Nederland de enige niet-commerciële instellingen waar je terecht kunt voor een vaderschapstest. Echter steeds meer commerciële bedrijven duiken in deze materie en bieden testen aan tegen lagere tarieven. Belangrijk dus dat je een betrouwbaar adres zoekt.

Meer informatie

Genetisch materiaal van je baby
DNA en genen – Erfelijk materiaal
Ik ben zwanger, maar niet van mijn man
De mythen van het vaderschap
De kersverse vader blues
Erkenning ongeboren vrucht

Bronvermelding

Tekst: Marion Middendorp
Stockfoto: 123rf.com