Tienervader: Help, ik word vader!
‘Eerst dacht ik nog dat Gabriëlla (16) een misplaatste grap maakte, toen ze me vertelde dat ze zwanger was. Ze is al twee maanden niet ongesteld geworden. Uit de zwangerschapstest die wij net hebben gedaan, blijkt dat ze echt zwanger is. Damn, wat moet ik nu? Wat moeten WIJ nu? Zij als tienmoerder? Ik als tienervader? We zitten allebei nog op school. Ik wil nog zoveel. Ik heb geen cent te makken en hoe ga ik dit in vredesnaam aan mijn ouders vertellen? En hoe zal onze omgeving reageren? Misschien eerst maar eens samen kijken hoe we verder willen. Adoptie en abortus zijn ook nog opties, al weet ik niet wat daar de voordelen van zijn. Oh, wat een hoop vragen ineens. Zucht…‘
Vergeten jongens
We kennen allemaal wel de programma’s over tienermoeders, zoals bijvoorbeeld ‘Teen mom’ op MTV. Daarin is te zien hoe jonge meiden omgaan met hun onverwachte zwangerschap. Ook wordt daar aandacht besteed aan de tienervaders. Toch worden de jongens veelal vergeten, terwijl hun leven ook totaal overhoop gegooid wordt.
Hoe is het voor een jongen van nog geen twintig vader te worden? Hoe kan hij een relatie opbouwen met het kind? Wil hij dat wel?
Slecht imago
Tienervaders hebben in het algemeen een slecht imago. Er wordt soms gezegd dat de vader een egoïstische jongen is die puur zijn lusten heeft gevolgd. Als er voor de moeder al een vorm van medelijden en begrip bestaat, dan is dat voor de vader meestal niet of veel minder het geval. Zijn onverantwoordelijke gedrag wordt hem kwalijk genomen. Hij wordt vaak buiten spel gezet door de ouders van het meisje. Meestal zoekt het meisje hulp en wordt zij gesteund en bijgestaan in haar beslissingsproces. Er wordt geïnformeerd naar de vader, maar om de zelfstandigheid van het meisje te waarborgen, krijgt hij veelal geen stem in het proces. Ze gaan er vaak vanuit dat de jongen er niets mee te maken wilt hebben, maar is dat ook echt zo?
Allebei schuld
In mijn ogen is het meisje net zo onverantwoordelijk bezig geweest als de jongen in dit verhaal. Waar twee zijn hebben twee schuld. De dame in kwestie had net zo goed met een condoom op de proppen kunnen komen of aan de pil kunnen gaan. Het is van beiden geen bewuste keus geweest en wellicht zelfs een heus ongeluk. Een condoomscheurtje zit immers in een klein hoekje.
Dus waarom zou de jongen geen zeggenschap kunnen of mogen hebben over wat er met het kindje gaat gebeuren? Voor hetzelfde geldt beseft de jongen zich wel degelijk dat hij nu verantwoording moet nemen voor zijn (en ook haar) daden. Praat er over met elkaar. Probeer je over je schaamte heen te zetten en zoek hulp bij je naasten of professionele hulp. Je hoeft het niet alleen te doen.
Waar kun je als tienervader terecht?
De vele hulpverlening die er is, wordt meestal aangeboden aan tienermoeders. Laat je als tienervader niet meteen van de wijs brengen, want die hulp geldt ook voor jou. De groep tienermoeders is groter waardoor het hulpaanbod aan diezelfde groep vanzelf ook groter is. Op de website van Fiom kun je terecht als tienerouder. Je kunt hier online vragen stellen over het tienerouderschap. Zij bieden hulp zowel aan tienermoeders als -vaders, maar ook aan de ouders van beide partijen. Echter, als je op zoek bent naar een 1-op-1 gesprek raden zij je aan naar het Algemeen Maatschappelijk Werk of naar Centrum Jeugd en Gezin bij jou in de buurt. Uiteraard kun je met vragen altijd terecht bij je eigen huisarts. Hij weet precies naar welke instantie hij je kan doorsturen.
Angst en onzekerheid
Niet alleen bij jonge moeders levert een onverwachte zwangerschap angst en onzekerheid op. Ook bij jonge vaders. De hele situatie is nieuw. Een jonge vader weet niet waar hij aan toe is en weet niet wat de toekomst gaat brengen en dat is onzeker. Daarbij komt dat tienervaders afhankelijk zijn van de keuze van de moeder. Als zij besluit voor abortus te kiezen, kun jij als tienervader daar weinig tegenin brengen. Je kunt jouw mening erover geven, maar de uiteindelijke beslissing ligt bij de moeder. Wanneer jullie samen besluiten voor het kindje te zorgen, neemt dat onzekerheid en angst niet direct weg- Een beslissing (welke dan ook) geeft wel duidelijkheid en ruimte te gaan plannen. Die duidelijkheid zal uiteindelijk meer rust geven.
Hoeveel tienervaders zijn er in Nederland?
Het aantal tienervaders wordt niet automatisch gerapporteerd, maar in 2006 ging het om tweehonderd tienervaders in Nederland (0,4 per duizend). Dat blijkt uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek. De GGD laat weten dat in 2012 het aantal tienermoeders is gedaald. Nooit eerder waren de statistieken zo laag als afgelopen jaar. Toch is er weinig terug te vinden over het aantal tienervaders binnen ons land. Dat baart me zorgen, want daaruit kun je haast concluderen dat tieners weinig tot niet erkend worden als vader.
Steunpunten
Ook worden er plannen ontwikkeld voor centraal ontmoetings- en coördinatiepunten voor tienermoeders in ons land om dit soort en andere problemen te voorkomen. De problemen die onder tienermoeders voorkomen ontstaan vaak doordat zij niet eerder voor zichzelf en iemand anders hebben hoeven te zorgen en er nu toch vaak alleen voor komen te staan. Juist wanneer zij niet geholpen worden door familie of vrienden komen ze in een situatie terecht waarbij ze niet weten waar ze heen moeten met problemen en aanvragen. Deze steunpunten moeten preventief bijdragen aan het voorkomen van deze problemen en de groep jonge moeders die willen doorzetten moeten ondersteunen.
Ervaringen
Voor jongens verandert er net zoveel als voor meisjes bij een onverwachte zwangerschap. Hoewel het lichaam van de jongen niet zal veranderen, zijn leven verandert wel degelijk. Een tienervader zal moeten leren omgaan met hetzelfde “probleem”. Ook zal hij moet dealen met emoties en verantwoordelijkheden die er eerst niet waren. Hij moet ineens heel bewust gaan nadenken over zijn toekomst: Gaat hij het kindje erkennen? Gaat hij met de moeder een gezin vormen? Kiest hij samen met de moeder voor adoptie of abortus? Of gaat hij werken geld te verdienen zodat hij voor zijn kind kan zorgen? Allerlei vraagstellingen die hij zichzelf zal stellen wanneer hij hoort dat hij vader gaat worden.
Je bent niet alleen
Wees je als tienervader ervan bewust dat je niet de enige bent. Zo kun je bijvoorbeeld op de website van tienermoeders.nl niet alleen ervaringen van tienermoeders, maar ook een aantal ervaringen van andere tienervaders lezen. Ook kun je daar jouw eigen verhaal kwijt. Of neem een kijkje op de site van het Nederlands Jeugd Instituut. Daar kun je allerlei belangrijke regelingen vinden waar je als jonge ouder gebruik van kunt maken.
Geniet van de baby
Maar bovenal, als jullie besluiten het kindje te houden en – al dan niet samen – op te voeden, geniet van hem (of haar) en hou van hem! Want jullie kindje maakt het echt helemaal niks uit hoe oud zijn vader of moeder zijn! Voor hem (of haar) zijn jullie gewoon de liefste papa en mama van de hele wereld!
Meer informatie
De mythen van het vaderschap
Oudere vaders: Vader worden op latere leeftijd
Vaders anno 2021
Bronvermelding
Tekst: Marjolein van Driel
Stockfoto: 123rf.com