Bang voor onweer – Hoe ga je hiermee om?

Mijn moeder was als de dood voor onweer. Ze probeerde altijd naar ons niets te laten merken, maar helemaal lukte dit niet. Haar angst was geboren in haar jeugd. Haar vader was opgegroeid in een molen. Tijdens onweer was er altijd kans dat het misging in zo’n brandbare woning en als het dan ’s nachts onweerde dan werden hij en zijn broertjes en zusje ‘voor de veiligheid’ uit bed gehaald en onder de tafel gezet. Tja, met dat soort acties creëer je natuurlijk wel een diepe angst.

Bang voor onweer

Veel mensen van boven de 60 jaar zijn in hun jeugd opgevoed met het idee dat onweer heel gevaarlijk is. Mijn moeder was in die tijd zeker niet de enige die onder de tafel zat. Veel kinderen werden in die tijd uit bed gehaald en soms werd zelfs werd het koperwerk van het huis gehaald.

Geen liefhebber van onweer

Zelf ben ik ook geen liefhebber van onweer, maar de diepgewortelde angst van mijn moeder, heb ik gelukkig niet overgenomen. Als ik kijk naar Rocco, heeft hij er gelukkig ook nooit last van gehad. Meestal slaapt hij gewoon rustig door als het buiten flitst en knettert. Wist je trouwens dat er een naam bestaat voor irrationale angst voor onweer, donder en bliksem? Dan noemen ze Brotonfobie. Er zijn trouwens nog wel meer benamingen, zoals: keraunfobie, tonitrofobie en astrafobie. Wist je dat de fobie voor onweer in de top 10 van meest voorkomende fobieën ter wereld staat? Misschien niet helemaal zo gek, het kan behoorlijk spoken tijdens zo’n onweersbui en al dat geflitst en gedonder kan behoorlijk bedreigend overkomen. Maar kan zo’n onweersbui ook echt kwaad?

Slechts een kleine kans

Voor de harde donder hoef je in ieder geval niet bang te zijn, maar door de bliksem moet je natuurlijk niet getroffen worden. Gelukkig is volgens het KNMI in Nederland de kans maar heel klein dat je door de bliksem wordt getroffen. Volgens het KNMI komen er één tot twee mensen per jaar door een blikseminslag om het leven. Dat is nog wel te overzien, hoewel je natuurlijk niet precies die pechvogel moet zijn. Vroeger lag dit aantal veel hoger, er werden honderd jaar geleden gemiddeld zo’n 20 mensen per jaar dodelijk getroffen in Nederland.

Wat is een bliksem?

Een bliksem is een ontlading tussen een elektrisch geladen wolk en de aarde. De temperatuur rond zo’n bliksem kan wel oplopen tot zo’n 30.000 °C en de spanning loopt op in de miljoenen volts. Dat zijn getallen die je je niet kunt voorstellen. Om je een beeld te geven, de ‘koudste’ plekken op de zon, zijn zo’n 6000 graden.
Een bliksem is dus behoorlijk gevaarlijk en het is raadzaam om tijdens een onweersbui bescherming te zoeken, zeker wanneer het onweer dichtbij is en de tijd tussen bliksem en donder minder dan 10 seconden bedraagt.
Interessant weetje, wist je dat een stuk ijzer in een magneet kan veranderen wanneer het door de bliksem is geraakt?

Afstand tot de bliksem

Om te bepalen hoe ver de bliksem verwijderd is kan je de seconden tellen tussen het zien van de bliksem en het horen van de donder. Dit aantal gedeeld door drie is ongeveer de afstand in kilometers omdat het geluid met een snelheid van rond de 340 meter per seconde gaat en het licht je (bijna) meteen bereikt. Aangezien een onweerswolk vele kilometers lang kan zijn biedt deze regel geen zekerheid over waar de volgende inslag zal zijn.

Omgaan met onweer/Onweer en kids

Dat de bliksem gevaarlijk is, moge duidelijk zijn, zorgvuldig hiermee omgaan is dus van belang. Angst is echter niet nodig en daar wil je al zeker je kind niet mee voeden. Waakzaamheid is prima, angst nee dank je. Angst begint vaak al op jonge leeftijd, zeker als je ouders ook bang zijn. Kinderen kopiëren dit gedrag. Als jij je kind bijvoorbeeld tijdens onweer bij je in bed neemt, voedt je daarmee zijn angst. Op zich is het helemaal niet zo gek wanneer kinderen bang zijn. Al die harde onverwachte geluiden, dat geflitst en dan vaak de harde wind en enorme regen. of hagelbuien die uit zo’n onweersbui vallen, dat is allemaal nogal wat. Uiteraard is het belangrijk om zijn angst serieus te nemen, maar probeer het echter niet verder te voeden.

Maar als je kindje toch heel erg bang is, wat dan?

Tips: Kinderen met angst voor onweer

Blijf rustig

Probeer altijd zelf zo rustig mogelijk te blijven. Ook als je zelf ook (een beetje) bang bent, doe dan net alsof dit niet zo is.

Neem hem serieus

Neem je kindje serieus in zijn angsten en wuif het niet zomaar weg. Het is belangrijk dat hij het gevoel heeft dat hij serieus genomen wordt. Je kunt hem even extra knuffelen.

Stel hem gerust

Stel hem gerust en vertel hem dat de onweer hem niet kan raken of bij hem kan komen.

Rustige muziek

Om je kindje af te leiden kun je wellicht een rustig muziekje draaien, of een zacht slaapliedje zingen. Je kunt even bij hem blijven zitten (als hij echt overstuur is).

Liever niet in bed

Neem hem liever niet bij je in bed, want daarmee voed je zijn gedachte dat er wel degelijk iets is om bang voor te zijn.

Afleiding

Probeer hem af te leiden door er een spelletje van te maken. Kan hij de donder nadoen? Of hoe zou hij een bliksem na doen? Spring, dans en maak gebaren met hem. Maak die onweer maar het mikpunt van spot en hilariteit. Doe gewoon samen lekker gek.

Praat met hem

Praat de volgende dag met je kindje over het onweer. Ontrafel zijn angst en probeer te ontdekken waar de angst van je kindje vandaan komt. Is het de herrie? De felle flitsen? Bang voor de regen of hagel? Bang voor de inslag?
Vertel hem dat het in de auto en in huis veilig voor hem is, maar leg hem ook uit dat je in de onweer nooit onder een boom moet gaan schuilen maar dat hij dan beter een lage plek moet gaan zoeken.

Voorlezen

Koop een voorleesboekje over het onweer. Zoals bijvoorbeeld Kikke en Pelle zijn bang voor het onweer , Vertel eens, waarom is er donder en bliksem , Donder en bliksem of Nijntje en de onweersbui.

Praktische maatregelen in huis

Vergeet ook de praktische maatregelen niet. Belangrijk om bij onweer alle ramen en deuren te sluiten. Wat ik zelf ook altijd doe bij een hevige onweersbui, is de stekkers van mijn computers eruit trekken. Een blikseminslag kan een piek of onregelmatigheid in de stroomkabels verzorgen. Dit vindt elektronica niet fijn. Je kunt hier ook gezekerde stekkers voor kopen. Als er zo’n piek is, slaat die zekering uit en loopt de stroom niet door naar je apparatuur.
Trek ook liever de antenne- en telefoonaansluitingen eruit. Stroom van een blikseminslag in de buurt, kan ook langs die leidingen zich een weg banen en je apparatuur aantasten.
Ga liever niet te dicht bij het raam staan en als je huis niet beveiligd is tegen bliksem, kun je beter geen bad of douch nemen en kranen, radiatoren en wasmachines liever niet aanraken.

Wat doe je als je buiten bent?

Ben je buiten als het begint te onweren? In principe loop je dan alleen maar gevaar als je boven de omgeving uitsteekt. Probeer daarom open velden, meren en stranden te vermijden. Blijf liever uit de buurt van bossen en andere hoge dingen als bomen, lantaarnpalen of hoogspanningsleiders. Binnen, met de ramen en deuren dicht, ben je veilig, net als in een afgesloten auto of caravan. Wanneer je nergens kunt schuilen, probeer je dan zo klein mogelijk te maken, door bijvoorbeeld op je hurken te gaan zitten en je voeten tegen elkaar, zodat de stroom niet door je lichaam kan. Schuil nóóit onder een boom, langs een bosrand of in de buurt van een metalen afrastering.

Ook dieren kunnen bang zijn

Niet alleen kinderen en volwassenen kunnen bang zijn voor onweer, ook huisdieren kunnen hier last van hebben. Een derde van de huisdieren is bang voor de knetterende donders en de felle flitsen. Probeer er niet te veel aandacht aan te schenken, ook die angst wil je immers niet laten groeien. Voor dieren die buiten lopen, zoals koeien en paarden, is het heel reëel om angstig te zijn. Zij kunnen namelijk geraakt worden door de bliksem. Wist je dat koeien en paarden met onweer altijd samen staan en met hun kont naar het onweer? Of het helpt? Geen idee…

Extra informatie

Angst is een natuurlijk mechanisme, maar teveel is nooit goed
Help, mijn kind is bang en hier komt het vandaan
Onweer & angst. Is deze angst terecht?
Angst bij peuters. Hoe ga je hiermee om?
Hoe om te gaan met angst?
Bang in het donker, welke producten kunnen helpen?
Tips bij kinderen en angst
Is je kind bang? Met deze tips verjaag je de angst!

Bronvermelding

Tekst: Marion Middendorp
© afbeelding: 123rf.com