Koorts. Waar is het goed voor en moet je hier iets aan doen?

Koorts. Waar is het goed voor?

Met mijn warme peuter slapend op mijn schoot, zit ik in de wachtkamer bij de huisarts. Alweer. De afgelopen maanden heb ik hier vaker gezeten dan me lief is. Als de huisarts de wachtkamer binnen komt lopen, vraagt ze: “Wéér koorts?” Met slechts een knikje beaam ik dat.

Ze neemt ons, voor onze beurt, mee naar de spreekkamer. We overleggen even of we zullen beginnen met de KNO-arts of met de kinderarts. We besluiten tot het eerste, omdat de kans groot is dat een kinderarts ons ook eerst langs de KNO-arts zal sturen. Mijn meisje heeft nu al maanden vaker wél dan geen koorts en zowel de huisarts als ik weten niet meer wat we ermee aan moeten. Maar dat er iets moet gaan gebeuren is duidelijk.

De huisarts schrijft een verwijzing en vraagt of ik inmiddels in zal stemmen met een korte opname van mijn dochter, puur om mij tot rust te laten komen. Als zo vaak eerder geef ik aan dat het geen zin heeft, ik zal mijn dochter geen seconde alleen laten in het ziekenhuis, dus krijg ik thuis nog altijd meer rust dan als ze wordt opgenomen.

Een van de eerste symptomen

Koorts, iedere ouder krijgt vroeg of laat, zelden of regelmatig, te maken met een ziek kind. Eén van de eerste symptomen, en vooral één van de duidelijkste symptomen, is koorts. Maar wat is dat nou eigenlijk?

Wanneer heeft je kindje koorts?

De normale temperatuur van de mens ligt doorgaans tussen de 36 en 37 graden. Vanaf 37,5 spreken we van verhoging, vanaf 38 graden is er sprake van koorts. Pas boven de 40 °C kan koorts echt gevaar opleveren, bij kinderen boven de drie maanden. Bij kinderen jonger dan drie maanden, moet altijd contact met de huisarts worden gezocht.

lijn groen oudersenzo
Koorts. Waar is het goed voor?

Hoe meet je koorts?

De temperatuur kan het best anaal of in het oor gemeten worden. Ook onder de tong of in de oksel wordt vaak de temperatuur genomen, maar dit is wel minder nauwkeurig. Hiervoor moet respectievelijk 0,3 of 0,5 °C bij de gemeten temperatuur opgeteld worden.

Waar is koorts goed voor?

Koorts is op zichzelf geen ziekte, het is slechts een symptoom van een ziekte. Koorts is één van de middelen die lichaam gebruikt om een binnendringer (virus of bacterie) te verslaan. Virussen en bacteriën gedijen minder goed in een warmere omgeving, dus verhoogt het lichaam de eigen temperatuur om zo de ziekteverwekker makkelijker te kunnen verslaan.

Bloedsomloop

Bij koorts wordt ook de hartslag sneller en de bloeddruk wordt hoger. Dit zorgt ervoor dat immuunstoffen in het bloed sneller door het lichaam getransporteerd worden, waardoor het lichaam in staat is zo snel mogelijk en doeltreffend op te treden tegen de ziekteverwekkers.

Voedingsstoffen

Wanneer koorts langer dan een paar dagen aanhoudt, is de veroorzaker vaker een bacterie dan een virus. Bacteriën voeden zich, net als de mens, met glucose. Wanneer je langere tijd koorts hebt, stopt het lichaam met gebruik van glucose als voedingsstof en maakt hiervoor in de plaats gebruik van vetten en eiwitten. Zo wordt ook de voedingsbron van de bacteriën aangepakt. Het is ook hierom dat iemand met koorts vaak geen trek heeft. Wanneer je niet eet, neem je weinig koolhydraten (glucose) tot je en komt een bacterie minder makkelijk aan voedingsstoffen.

Hoe behandel je koorts

Vocht is altijd het allerbelangrijkste! Biedt het zieke kind doorlopend drinken aan. Want met een verhoogde temperatuur, doorgaans slechter eten, en soms diarree of overgeven, ligt uitdroging op de loer. En dit dient altijd voorkomen te worden.
Kleedt het kind niet te dik aan. Zeker bij kleine kinderen kan de temperatuur snel ophogen. En hoewel dit functioneel is, moet voorkomen worden dat de temperatuur té hoog oploopt. Het lichaam moet de warmte kwijt kunnen. Het ‘lekker uitzweten van koorts’ is achterhaald.

Pijnstillende en koortsverlagende middelen

Koorts hoeft in de regel niet met medicijnen behandeld te worden. Zoals hiervoor beschreven staat, is koorts geen opzichzelfstaande ziekte en is het functioneel. Met het behandelen van koorts, bijvoorbeeld met middelen als paracetamol, bestrijd je de symptomen, maar niet de werkelijke ziektebron. Een bacterie of virus wordt door pijnstillende en koortsverlagende middelen niet aangepakt. Door de koorts zelf wel. Toch zal een arts vaak als eerste vragen of een kind al paracetamol heeft gekregen. Kijk vooral naar wat voor jou goed voelt. Er zijn geen strikte richtlijnen en de meningen zijn verdeeld.

IJlen

IJlen kan voorkomen bij een zeer hoge temperatuur. Dit herken je door onsamenhangend gepraat, suffigheid, of een verminderd bewustzijn. Het wordt ook een wel een koortsdelier genoemd.

Koortsstuipen

Ongeveer 5% van de kinderen krijgt ooit een koortsstuip. Dit is een soort epileptische aanval die veroorzaakt wordt door een te snel stijgende temperatuur. Dit ziet er erg akelig en beangstigend uit. Het kind raakt buiten bewustzijn en heeft ongecontroleerde spiersamentrekkingen. Bij een koortsstuip dient altijd hulp ingeroepen te worden. Bel 112.

Wanneer naar de dokter

Zoals altijd geldt bij de gezondheid van een kind…. Als je het niet vertrouwt, neem contact op met de huisarts!
Meestal kan koorts echter niet zo heel veel kwaad. Zoals gezegd, het is een symptoom, geen ziekte op zich. En koorts heeft veel heilzame effecten. Maar, neem in ieder geval contact op met de huisarts indien:

Een baby (jonger dan drie maanden) koorts heeft
De temperatuur oploopt tot boven de 40°C
Een kind suf wordt of niet meer goed reageert.
Als het kind weinig plast en donkere urine heeft
Het kind vlekjes op de huid krijgt die niet met de onderkant van een glas weg te drukken zijn
De koorts langer dan drie dagen aanhoudt (en er nog geen verbetering te zien is)
Bij een koortsstuip

Nawoord

Het kindje uit de inleiding kon binnen twee weken terecht bij de KNO-arts. Nog eens vijf dagen later werd ze met spoed geopereerd aan haar amandelen en trommelvliezen. Sindsdien gaat het stukken beter met haar.

Liefs Linda

Meer informatie

Pukkeltjes en rode vlekjes, wat kan het zijn?
Koortsstuip: Een epileptische aanval bij koorts
Gezondheid van je peuter. Hoe houd je hem optimaal?
10 Kinderkwaaltjes, voorkomen en genezen
Welke klassieke kinderziekten zijn er?
Huiduitslag, check de rode vlekkenwijzer
Medicijnen innemen. Hoe laat je een kind medicijnen innemen?

Bronvermelding

Tekst: Linda van Schip
Stockfoto: 123rf.com

BabyBaby

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *