Kinkhoest of 100-dagenhoest
Kinkhoest is een erg besmettelijke ziekte, veroorzaakt door een bacterie. Het is een infectie van de luchtwegen, veroorzaakt door de bacterie Bordetella pertussis en soms door Bordetella parapertussis. De bacterie maakt een gifstof aan, hierdoor ontstaan hoestbuien die tot 3-4 maanden kunnen aanhouden.
Volwassenen slaan zich meestal redelijk goed door kinkhoest heen, zonder al te veel problemen, maar ze kunnen met hun gehoest en geproest, wel makkelijk anderen besmetten. Onschuldig is het zeker niet te noemen, want ernstige vormen van kinkhoest kunnen wel degelijk leiden tot de dood. Gelukkig zijn dit uitzonderingen.
De tijd tussen besmetting en de eerste verschijnselen is meestal zo’n zeven tot tien dagen (maar nooit langer dan 21 dagen).
Besmetting van kinkhoest
Kinkhoest wordt ook wel de ‘100-dagenhoest’ genoemd. De kinkhoestbacterie zit in de keel en besmetting gaat door middel van druppeltjes die bij het hoesten ontstaan. Je kunt elkaar dus eenvoudig besmetten door te hoesten, niezen of gewoon te praten. Hierdoor komen er kleine druppeltjes met de bacterie in de lucht en mensen die deze druppeltjes inademen kunnen hierdoor besmet worden.
De grootste besmettingsbron voor pasgeboren baby’s is de moeder, gevolgd door oudere broertjes en zusjes. Iemand kan meerdere keren in zijn leven kinkhoest krijgen, een infectie met de kinkhoestbacterie beschermt dus niet tegen een volgende infectie met deze bacterie.
Ziekteverschijnsele
In eerste instantie lijkt de ziekte op een gewone neusverkoudheid en de daarbij behorende klachten. Na ongeveer twee weken worden de hoestbuien erger. Vaak wordt hierbij taai slijm opgehoest. Het langdurige hoesten kan gevolgd worden door een piepende ademhaling. Soms moet de patiënt ook braken.
Longontsteking is een veel voorkomende complicatie. In zeldzame gevallen kan er bij jonge baby’s zuurstoftekort ontstaan of hersenbloedingen optreden, waardoor de hersenen beschadigd kunnen worden.
Overige ziekteverschijnselen
Andere, iets minder duidelijke, ziekteverschijnselen kunnen zijn: hangerig, lusteloos, hoesten, benauwdheid (blauw aanlopen), slecht eten, moeite met ademen.
Na een paar weken wordt het hoesten langzaam minder.
Vaccinatie
Vanaf 1957 krijgen alle kinderen in Nederland vaccinatie tegen kinkhoest aangeboden via het Rijksvaccinatieprogramma (RVP). Van de Nederlandse bevolking is 97% gevaccineerd tegen kinkhoest. Vaccinatie geeft bescherming gedurende een aantal jaar, maar niet volledig. Daarom worden niet alleen zuigelingen maar ook jonge kinderen gevaccineerd tegen kinkhoest.
Kinkhoest en jonge zuigelingen
Kinkhoest is gevaarlijk voor jonge zuigelingen. Bij pasgeborenen en prematuren kan het geheel atypisch verlopen met apneus (ademstilstand) en cyanose (blauw kleuren van de huid) terwijl het hoesten ontbreekt. De bijdrage van borstvoeding in de overdracht van antistoffen na kinkhoestvaccinatie is zeer beperkt .
Behandeling van Kinkhoest
De bacterie kan worden bestreden met antibiotica, maar op het moment dat de typische hoestbuien gaan optreden leidt een dergelijke behandeling niet meer tot verkorting van de ziekteduur. Wel leidt het tot verkorting van de periode waarin men anderen kan infecteren. Kwetsbare personen in een huishouden waar een geval van kinkhoest is ontdekt, kunnen preventief worden behandeld met antibiotica.
Wie kan kinkhoest krijgen?
Iedereen kan het krijgen. Ook mensen die zijn ingeënt en ook mensen die al eens eerder kinkhoest hebben gehad kunnen het opnieuw krijgen.
Vooral jonge baby’s kunnen erg ziek worden van kinkhoest, maar ook kinderen met ziekten van longen, hart of spieren kunnen erg ziek worden van deze bacterie.
Zwangere vrouwen die het hebben, moeten met hun huisarts overleggen. Zij kunnen direct na de geboorte de baby besmetten.
Hoe voorkom je besmetting?
Om besmetting van kinkhoest te voorkomen, kun je rekening houden met een aantal zaken:
Gebruik een papieren zakdoek en gooi deze na gebruik gelijk wel. Geen zakdoek bij de hand? Hoest dan in de plooi van je elleboog.
Was altijd na hoesten, niezen en snuiten je handen.
Houd pasgeboren baby’s uit de buurt van hoestende en niezende mensen.
Leer kinderen ook netjes te hoesten en te niezen.
Moet je thuisblijven met Kinkhoest?
Voelt een kind zich goed? Dan kan het gewoon naar een kinderopvang of school. Kinkhoest is al besmettelijk voordat iemand weet dat hij het heeft. Thuisblijven helpt niet om te voorkomen dat anderen ziek worden. Heeft je kind kinkhoest? Vertel het dan aan de leidster of de leerkracht. Zij kunnen in overleg met de GGD andere ouders informeren. Ouders kunnen dan letten op de klachten van bij hun kind.
Meer informatie
Een zorgwekkende toename van kinkhoest
Rodehond, een infectieziekte veroorzaakt door het rubellavirus
Koorts. Waar is het goed voor en wat moet je er aan doen?
Wat is pseudokroep?
Welke klassieke kinderziekten zijn er?
Medische alfabet
Bronvermelding
Tekst: Marion Middendorp
Stockfoto: 123rf.com
