Praten met je puber – Hoe kom je tot een goed gesprek?
Natuurlijk wil je graag praten met je puber over zijn dag of belevenissen. Maar hoe kom je tot een goed gesprek? Als Rocco uit school komt is standaard mijn vraag: ‘Hoe was het op school?’ en dan kreeg ik altijd hetzelfde antwoord: ‘Goed’. Dat antwoord kreeg ik trouwens ook, als het niet goed ging, maar daar kwam ik dan pas maanden later achter. Maar dat terzijde. Ik ben niet voor één gat te vangen, dus ik vroeg gewoon door. ‘Kun je mij er iets meer over vertellen?’ Ook op die vraag kreeg ik altijd hetzelfde antwoord, namelijk: ‘School is gewoon school.’ Echt gezellig zo’n gesprekje. Not.
Ik wil graag verder praten!
Natuurlijk wilde ik meer weten dan alleen dat afgekapte ongeïnteresseerde puberantwoord. Dus vuurde ik altijd nog een paar vragen op hem af:
Heb je nog cijfers terug? Wat heb je in de pauze gedaan? Heb je nog toetsen gehad? Heb je nog huiswerk meegekregen?
Rocco werd altijd kriegel van al die vragen en meer dan een ‘Nee, niks, nee, nee, mag ik wat lekkers?’ kreeg ik er niet op – waarbij de laatste vraag voor hem het meest belangrijk was – en daar werd ik knap gefrustreerd van. We konden elkaar duidelijk op dat gebied niet vinden. Dus op een dag besloot ik dat eens volledig anders aan te pakken!
UFO geland?
Zoals iedere dag komt Rocco direct na thuiskomst naar mijn werkkamer. In plaats van mijn standaard vragen, begin ik deze keer eens anders:
‘Goh Rocco, is er vandaag nog een UFO geland op het schoolplein?’ Ik zie hem even verward kijken en denken ‘Waar heeft zij het in hemelsnaam over?’, maar ik zie ook dat ik zijn aandacht heb. Hij moet eerst lachen en dan hoor ik een ‘Nee, jammer genoeg niet!’ Dat is voor mij de aanleiding om door te vragen. Ik vraag waarom hij het zo jammer vindt en er volgt een gezellig en vooral uitgebreid gesprek. Niks geen oneliners, niks geen afgekapte ja-nee’s, maar een gewoon leuk gesprek. Aan het einde van dit gesprek vraag ik hem alsnog naar zijn schooldag en ik krijg warempel betere antwoorden!
Probeer hem te triggeren
Inmiddels heb ik allemaal leuke vragen voor hem bedacht om hem te triggeren. Bijvoorbeeld:
Zijn er vandaag nog klasgenoten opgegeten door een T-rex?
Waar heb je vandaag enorm over moeten lachen?
Wat zou je het liefste aan je school willen veranderen?
Hebben er nog leerkrachten de hik gekregen?
Wat is je meest favoriete plekje op school?
Heb je met scheikunde nog het lab opgeblazen?
Als je zelf leraar zou zijn, wat zou dan je belangrijkste regel zijn?
Als er een tijdmachine zou bestaan, naar welke tijd zou je dan terug willen gaan?
En zo kan ik nog veel meer vragen verzinnen. Rocco vindt ze leuk en geeft vol enthousiasme antwoord. En als we dan een tijdje gezellig kletsen, komen de antwoorden die ik graag wil horen, ook aan bod. Deze vragen lijken misschien uit de lucht gegrepen maar je zal zien dat je ongemerkt heel veel te weten komt. Bijvoorbeeld met de vraag over de T-Rex. Dit blijkt dé perfecte vraag te zijn om er achter te komen met wie hij het minder kan vinden in de klas. Maar dat geldt voor veel meer vragen. Via een kleine omweg hoor je precies wat je graag wil horen. Namelijk hoe het met hem gaat.
Niet zo gek
Op zich is zijn houding niet zo gek. Echt inspirerend waren mijn vragen niet. En als ik een ongeïnteresseerde, repeterende, inspiratieloze vraag stel, moet ik natuurlijk niet verwachten dat hij er vol energie en creativiteit induikt. Hij is ook moe na zo’n schooldag, eigenlijk heeft hij maar één prangende vraag die hij wil stellen: ‘Mama, mag ik wat lekkers’ en daar moet ik het dan van winnen met die steeds weer terugkerende vraag of vragen.
Als ik hem echter uitdaag met andere vragen, vragen die hij totaal niet verwacht, blijk ik wel zijn aandacht te vangen en komt er gewoon een leuk gesprek op gang. Sterker, volgens mij vindt hij het zelfs steeds leuker worden en komt hij al met de gedachte naar mij toe: ‘Wat zal ze vandaag nou weer bedacht hebben?’
Iedereen is anders
Natuurlijk is ieder kind anders en wordt ieder kind door andere vragen uitgedaagd. Het gaat erom dat je jouw puber weet te triggeren met je vragen, zijn aandacht weet te vangen. Dat is lastig, maar dat gaat in ieder geval niet lukken met die standaardvragen die je nu na school op hem afvuurt. Als je even in zijn belevingswereld weet te kruipen en je daar laat inspireren tot echte leuke vragen, dan kun je absoluut tot een leuk gesprek komen met je puber!
De wonderen zijn de wereld nog niet uit!
Extra informatie
Opstandige puber perikelen. Hoe vervelend kan het zijn?
Weerwoorden bij pubers, hoe ga je hier op reageren?
Verboden woorden (in het bijzijn van een puber)
Een goed gesprek met je puber, hoe doe je dat?
Pubertijd en onzekerheid gaan hand in hand. Hoe ga je als ouder hiermee om?
Hoe communiceer je met een puber?
Piekerende puber. Wat doe je als ouder?
Eerste hulp bij lastige pubers
En toen was je kind een puber…
Puber zijn in deze tijd: hoe lastig is het?
Zelfbeschadiging of automutilatie bij pubers
Bronvermelding
Tekst: Marion Middendorp
© afbeelding: 123rf.com
