Leugentjes om bestwil in de opvoeding. Is dat verantwoord?

Leugentjes om bestwil. Wie doet dat op zijn tijd nu eigenlijk niet? Wees eens eerlijk: jij vast ook wel. Nu leren we onze kinderen dat liegen niet mag, dus zal je je ook wel eens afvragen of die leugentjes om bestwil dan wel mogen. Hoe verantwoord ben je bezig als je stiekem zegt dat de koektrommel leeg is of dat iemand nog te klein voor iets is (en dat helemaal niet waar is)?

Twee leugentjes per dag

Er wordt gesteld dat iedereen twee leugentjes per dag vertelt. Nu valt dat best wel mee, denk je misschien. Aan de andere kant kan je het ook uitleggen als dat het ons dus wel erg makkelijk afgaat. Nu hoeven dat helemaal niet direct heel heftige dingen te zijn, maar simpelweg de waarheid verdraaien is gewoon liegen. Hoe vaak zeggen we geen dingen als ‘ik heb er echt geen verstand van, dus kan je niet helpen’, terwijl je dondersgoed weet hoe het zit maar stomweg er geen zin in hebt. Of ‘nee, dank je, ik heb net al iets gegeten’ als je schoonmoeder je haar taart aanbiedt en je wéét dat het niet te pruimen is.

Waarom lieg je?

Is dit soort liegen nu heel erg? Je kunt er op twee manieren naar kijken. Je liegt, hoe je het ook wendt of keert, en ja, dat is erg. Op zich. En je hebt een kans dat jouw liegen uitkomt. Daarmee kan de ander toch pijn gedaan worden, ook al was het misschien juist jouw bedoeling om door het liegen de ander géén pijn te doen. Daarmee komen we meteen op de andere manier van ernaar kijken. Een leugentje om bestwil kan ook bestwil voor de ander zijn. Iemand is een waardeloze kok, maar dat zeg je natuurlijk niet. Dus lieg je er maar op los om zo niet iemand te hoeven vertellen dat haar/zijn eten vreselijk is. Iemand ís gewoon dik, maar natuurlijk zeg je dat niet, en dus mompel je een ander verhaal dan de werkelijkheid als hij of zij er direct op de man af naar vraagt. Op zich zou je dan liegen kunnen zien als zelfs een vorm van lief doen….

Het doel heiligt de middelen

Er zijn zeker situaties te verzinnen waarbij een eerlijk antwoord de ander veel pijn zou doen en zelfs situaties waarin het een verschil kan maken tussen leven en dood (oké, die zijn misschien ver te zoeken, maar het kan wel degelijk). Wat doe je dan het beste? Uiteraard is in zo’n geval een leugentje om bestwil te verkiezen boven de harde waarheid. Mij werd vroeger trouwens vertelt dat er een monster in de sloot woonde. Nou, ik bleef heel veilig op afstand van die sloot hoor! Dus eh, het helpt wel degelijk!

Maar nu om je eigen zin te krijgen…

Toch is het vaak ook gewoon om jezelf te helpen. Je hebt even ergens geen zin in of, als we het over kinderen hebben, je wilt je eigen gelijk behalen. Jij vindt dat een kind van acht te jong is voor een glas cola en daarom zeg je dat cola alleen verkocht mag worden aan kinderen ouder dan twaalf. De koektrommel is leeg (hoef je daar geen discussie over te voeren) of je voelt je niet zo lekker (eigenlijk wil je gewoon even uitslapen). Kijk, en dan komen we natuurlijk op een heel ander vlak. Dat heeft helemaal niets te maken met goede bedoelingen. Dit is gewoon keihard liegen…en hier zit ook nog een addertje onder het gras.

Al is de leugen nog zo snel…

…de waarheid achterhaalt haar wel. En dat geldt ook voor leugentjes om bestwil. Ook die kunnen zomaar ontmaskerd worden. En waar sta je dan als moeder als je kind ontdekt dat die koektrommel helemaal niet leeg is? Wat doe je dan nog met je mooie lessen over eerlijk zijn? Hoe eerlijk kom jij dan nog over op je kind? Wat gelooft hij de volgende keer nog van jou én hoeveel waarde stelt hij dan nog aan zoiets als eerlijk zijn?

Misschien toch even extra nadenken

Dus loopt je wurm te klieren en wil je eigenlijk zeggen dat het bedtijd is, maar is dat helemaal niet waar? Heeft je kind al meer dan genoeg ijs op, maar ligt de vriezer echt nog vol? Wat doe je? Gewoon toch zeggen dat het bedtijd is of dat het ijs op is? Toch nog maar even goed hier over nadenken! Je wilt toch dat je kindje eerlijk is? Dan zal je toch echt zelf het goede voorbeeld moeten geven! En eh…is het een leugentje wat echt om de bestwil van die ander gaat: oké, dan mag je jezelf inderdaad laten overwegen wat beter is…voor die ander!

Meer informatie

Zo belangrijk zijn normen en waarden voor kinderen!
Hoe stimuleer je eerlijkheid?
Hoe blijf je een ontspannen ouder?
De natuurlijke band tussen moeder en kind
Ouderschap, iedereen kleurt dit anders in
Kinderen hebben grenzen nodig
Mindful opvoeden. Krijg je daar gelukkigere kinderen van?

Bronvermelding

Tekst: Wil Cats
Stockfoto: 123rf.com