En toen was je kind een puber…
Je weet het nog zo goed, dat kleine hoopje mens wat niets anders wilde dan dicht bij je zijn. En nu, voor je gevoel amper een dag later, bonkt het de trap op met een nijdige verwensing naar jouw hoofd slingerend. Welkom in een nieuwe wereld: je kind is puber!
Kom op zeg, pubers zijn ook leuk!
Zo wordt het beeld vaak geschetst, maar is het echt zo erg? Ik herinner me nog toen ik op de basisschool hielp bij een les, dat een kind een spreekbeurt hield over puberteit. Hij somde alleen de nadelige dingen op, zoals puistjes krijgen, waarop de juf me toefluisterde dat ze dit toch even moest opvrolijken. En dat is ook zo. Mijn ervaring met mijn eigen kinderen is eigenlijk helemaal niet zo verkeerd. Ik vind het een leeftijd met zijn eigen leuke charmes en uitdagingen. Natuurlijk is ieder kind anders, maar dat is op elke leeftijd, en als je even een beetje rekening probeert te houden met zijn of haar veranderende wereld dan is het vooral een leuke nieuwe fase.
Enkele feitjes
Iedereen zal over de hormonen beginnen als je vraagt wat puberteit is. Een puber hangt inderdaad ergens tussen kind en volwassen zijn in en de hormonen gieren, bij wijze van spreken, door zijn keel. Ze groeien opeens de pan uit. Meisjes hebben deze groeispurt vaak al gehad als ze 14 zijn, terwijl jongens vaak pas rond die leeftijd zo hard gaan groeien. Gemiddeld genomen wordt een meisje rond haar 13e voor het eerst ongesteld (let op: dit is een gemiddelde. Er zit een speling in van zeker drie jaar ouder én jonger) en groeit ze na deze eerste menstruatie nog ongeveer 9 cm. Jongens kunnen soms tot zelfs na hun twintigste nog doorgroeien!
Hun eerste zaadlozing komt ergens tussen 11 en 16 jaar. Door deze groei is het logisch dat ze goed moeten eten en dat het veel energie kost. Schrik ook niet als ze opeens wat onhandig overkomen. Ook dat hoort erbij. En helaas: ja, ook die puistjes horen erbij. Bij de één meer dan bij de ander. Omdat jongeren zichzelf moeten zien uit te vinden, is het belangrijk voor ze wat anderen van hen vinden. Daarom is het ook niet vreemd dat juist die puistjes voor heel wat kopzorgen kan zorgen…
Loslaten: moeilijk voor ouders, maar ook voor de puber zelf
Als ouder wil je je kind beschermen, maar juist de puber wil zijn eigen weg gaan. Hij of zij wil zelf leren ontdekken en zelf bepalen wat er leuk is en wat echt eens gedaan moet worden. Natuurlijk zijn de meningen van vrienden belangrijk. Maar stiekem is het ook eng. Eng om die grote wereld alleen in te moeten, het is soms helemaal niet zo leuk. Ik vond het zelf bij mijn mannen prachtig om te zien hoe ze het ene moment als echte volwassen kerels met je konden discussiëren en het volgende moment met het kleine broertje soldaatje speelden. Loslaten is niet makkelijk, maar ik probeerde me wel altijd in te denken wat ik zelf op die leeftijd had gewild.
Daarbij hield ik dan natuurlijk wel in de gaten wat verantwoord en veilig was. En ja, dan kom je weleens in conflict. Je snapt je kind, maar je wilt toch in de eerste plaats dat het allemaal veilig is. Praten helpt. Leg uit waarom iets echt niet kan en luister ook naar zijn ideeën. Soms is een echt compromis een oplossing. En soms zal je moeten snappen dat hier het eeuwenoude probleem vooral het loslaten is. Maar natuurlijk zijn er ook gewoon momenten dat je bikkelhard ‘nee’ zal zeggen. Wil je stampende pubers zo veel mogelijk voorkomen en jullie relatie open houden? Wees gewoon eerlijk en duidelijk. Alleen maar ‘nee’ zeggen is voor een kind in deze leeftijd niet te volgen. En hij heeft gelijk, jij zou je ook miskend voelen als iemand alleen maar een botte afwijzing zou geven zonder uit te leggen waarom.
Een eigen mening krijgen
Een discussie voeren met je kind kan eigenlijk juist heel leuk zijn. Je kind leert op te komen voor zijn eigen ideeën. Samen praten en laten zien dat je open staat voor zijn eigen mening, stimuleert je puber om zijn eigen inzichten te krijgen en het geeft zelfvertrouwen. Het lijkt mij ook dat je hiermee het goede voorbeeld geeft. Dat iedereen een eigen mening mag hebben en dat dat niet verkeerd is, ook als je het niet altijd met elkaar eens bent. Wil je kind liever niet praten? Ook dat is een ‘kwaal’ van puber zijn. Het hoort bij het losmaken. Het zegt niets over zijn relatie met jou! Maak je je zorgen omdat je kind erg stil is, bijvoorbeeld, dan kan je advies vragen bij een CJG (Centrum Jeugd en Gezin) bij jou in de buurt.
Tips bij een puber in huis
Er valt natuurlijk boeken vol te schrijven over pubers en hun gedrag. Maar hier even in het kort enkele tips:
Wees oprecht geïnteresseerd in wat hij of zij doet
Stel grenzen, die voor hem of haar duidelijk zijn en leg uit waarom. Ook een puber (of misschien wel juist een puber) heeft grenzen nodig en zal hier begrip voor kunnen tonen als hij ook de reden waarom ervan inziet
Accepteer dat hij sommige dingen liever met zijn vrienden deelt. Dat hoort er nu eenmaal bij. En wees eens eerlijk: hoe was je zelf?
Behandel je puber met respect. Alleen dan kan je respect terug verwachten
Zorg voor goed eten en laat je kind genoeg bewegen
Complimenten doen het nu ook nog altijd goed
Loop niet steeds te mopperen op wat fout gaat. Kijk eens naar alles wat juist goed gaat
Begrijp dat je kind het niet doet om jou te pesten, maar soms gewoon met zichzelf geen raad weet
Wees gastvrij voor zijn vrienden, zo voorkom je eerder dat ze rond gaan hangen op straat en kan je stiekem toch een beetje controleren…
Wees open over seks en voorbehoedsmiddelen. Je hoeft echt niet opeens ervoor te gaan zitten, spring juist speels in op gesprekken die een aanzetje geven. Daardoor maak je het allemaal minder zwaar maar vertel je wel duidelijk jouw verhaal. Gaan ze bijvoorbeeld alleen op vakantie, voor de eerste keer, dan zou je natuurlijk wel even duidelijk een ‘speech’ kunnen geven.
Mijn persoonlijk advies is dat je vooral moet genieten van die opgroeiende kinderen met hun eigen eigenaardigheden. Probeer je in te denken hoe het bij jou was, dan snap je vast al veel meer van je kind!
Extra info
Wat zijn de verschillende fases van de puberteit?
Welke fysieke veranderingen kun je verwachten in de puberteit?
Een depressieve puber: Wat kun je doen?
Van jeugdpuistjes tot de eerste crush!
Een goed gesprek met je puber, hoe doe je dat?
Seksuele ontwikkeling – De prille ontdekking van de seksualiteit
Bronvermelding
Tekst: Wil Cats
© afbeelding: 123rf.com
