Wespen en wepsensteken, een pijnlijke kennismaking

Heerlijk dat mooie weer. Gezellig op een terrasje, drankje, hapje. Echter betekent mooi weer ook de komst van wespen. Gelukkige hoeven deze kleine vliegende pestkoppen, de gezelligheid niet te verpesten.

auw, Auw, AUW!

Ik weet heel goed hoe zo’n steek voelt. Helaas, heb ik het al een paar keer mogen ervaren. Vorig jaar nog… en dat liep niet zo goed af. Het was zeker niet mijn eerste steek die ik te pakken had, maar het lijkt wel alsof ik in de loop van de jaren een allergie heb opgebouwd. Zo erg als vorig jaar, had ik het nog niet mee gemaakt. Mijn arm werd al snel vuurrood en twee keer zo dik. Dit bleef dagen aanhouden zonder verbetering en was erg pijnlijk. Uiteindelijk ben ik er mee naar de huisarts ben gegaan. Daar heb ik medicatie gekregen waardoor het gelukkig weer snel beter ging. Geen idee of het aan de wesp heeft gelegen of dat ik inmiddels een allergie heb opgebouwd. Ik ben in ieder geval wel iets meer huiverig voor die kleine griezeltjes geworden.

Ook wespen zijn nuttig

Bijen zijn nuttige diertjes en zorgen ook nog eens voor lekkere honing, maar wat is er nou zo nuttig aan een wesp? De meeste mensen irriteren zich aan deze zoemende plaaggeesten. Hij vliegt om ons heen, kan ons zomaar aanvallen en als we niet opletten zit hij in ons drankje, met alle risico’s van dien.

Toch zijn ook wespen nuttig. Het zijn namelijk echte rovers en ze voeden zich met andere insecten. Het is de wesp die insecten opruimt die ons voedsel in gevaar kunnen brengen. Door de inzet van wespen zijn er minder bestrijdingsmiddelen nodig. In de Nederlandse kassen wordt de sluipwesp al regelmatig als ongediertebestrijder ingezet. Net als bijen zorgen ook sommige wespen voor de bestuiving van planten. Best nuttige diertjes dus, die wespen. Ook al zijn ze soms rete-irritant en zijn hun steken erg pijnlijk.

Het gif van de wesp

Het gif van een wesp wordt gemaakt in de gifkliertjes die uitkomen in het gifzakje. Aan dit zakje is de angel verbonden. De angel is zo scherp dat hij makkelijk door de huid kan boren en het gif in je kan spuiten. Het gif bevat diverse stoffen zoals onder andere: histamine, wespenkinine, fosfolipase, hyaluronidase en serototine.

Stekende wespen

Misschien hebben ze de schijn een beetje tegen, maar op zich zal een wesp nooit zomaar steken. Als hij zich echter in het nauw gedreven voelt, tja, dan zet hij zijn wapen natuurlijk wel in. En – in tegenstelling tot een bij – kan een wesp gewoon blijven steken.

Een wespensteek voorkomen

Voorkomen is altijd beter dan genezen natuurlijk. Gelukkig zijn er een paar manieren om een wespensteek te voorkomen. Sommige dingen trekken namelijk wespen aan, die kun je beter dus even tijdens het wespenseizoen niet doen. De overlast van wespen kun je verminderen door:

Geen sterke luchtjes op spuiten

Wespen worden aangetrokken door zoete luchtjes. Probeer deze geurtjes (parfum, aftershave, haarlak, deodorant) dus even te vermijden of te kiezen voor minder zoete luchtjes.

Draag geen felgekleurde kleding

Ook felgekleurde kleding trekt wespen aan. Beter kun je kleding dragen in de kleuren wit, groen of lichtbruin. Deze kleuren vinden ze blijkbaar minder interessant. Let bij je kledingkeuze ook op dat het geen wijde mouwen heeft. Wespen kunnen hier makkelijk invliegen en zich vervolgens in het nauw gedreven voelen en je steken. Probeer die boze wesp dan nog maar eens uit je mouw te krijgen.

Eigenlijk kun je het beste kleding dragen die je huid bedekken. Dat is misschien geen fijn idee in de zon, maar het dragen van (strakke) lange mouwen en (strakke) lange broeken vermindert de kans op een wespensteek.

Maak geen wilde bewegingen als er een wesp in de buurt is

Als een wesp zich in het nauw gedreven voelt, zal hij de aanval inzetten. Maak daarom geen wilde bewegingen en ga niet met je handen wapperen, want als je hem per ongeluk raakt, is de kans groot dat hij achter je aankomt. Soms kunnen wespen behoorlijk agressief zijn en hebben ze maar een kleine verstoring nodig. Beter kun je rustig weglopen.

Drink altijd uit een glas

Drink nooit je drankje buiten uit een blikje of een flesje, maar altijd uitsluitend uit een glas. Leg iets over het glas heen zodat het geen wespen aantrekt. Het voordeel van een glas is dat hij doorzichtig is en je er daarom doorheen kunt kijken. Je kunt dus zien of er niets je drankje is gedoken. Wanneer je uit een blikje of flesje drinkt, kun je dat niet zien. Als er toevallig een wesp in is gevlogen, kan dit levensgevaarlijk zijn. Bij de picknick alleen blikjes bij je? Zorg er dan voor dat je van die speciale dekseltjes heb, die je op je blikje kunt zetten. Je kunt dan het blikje, tussen de slokjes door, veilig afsluiten.

Niet alleen zoetigheid

Wespen zijn niet alleen dol op zoetigheid, ze zijn ook dol op eiwitrijk voedsel zoals worst, vleeswaren en vis.

Controle

Controleer je huis en tuin op wespennesten. Wespen houden van beschutte, houten locaties om een nest in te maken. Favoriete plekken zijn bijvoorbeeld onder de dakrand, op zolder, in de schuur of garage, in bosjes en in bomen. Mocht je een nest vinden, neem dan contact op met een professionele ongediertebestrijder en ga het nest niet zelf proberen te verwijderen.

Houd ze op afstand

Als je weet wat wespen fijn vinden, kun je dat natuurlijk ook in je voordeel gebruiken, maar dan op een afstandje. Zet bijvoorbeeld een eindje bij je vandaan een schoteltje met siroop, druiven of vleeswaren. De kans is groot dat de wesp daarnaartoe vliegen en jou verder met rust laat. Je kunt ook kiezen voor een wespenval (ook zelf te bouwen van een lege fles die je vult met een mix van bier en siroop).

De geur van verbrande koffiebonen schijnen wespen erg vies te vinden. Die kun je dus beter dicht bij je in de buurt zetten.

Houd je zelf ook niet van de geur van koffiebonen? Een halve citroen met een paar kruidnagels erin schijnt ook goed te helpen. Of het werkt? Geen idee. Ik ben wel een paar terrasjes tegen gekomen waar dit gebruikt werd.

Blijf weg van prullenbakken

Je kunt je voorstellen dat prullenbakken een soort walhalla zijn voor wespen, met al die half opgegeten ijsjes, restjes limonade, klokhuizen en andere etenswaren. Ga daarom nooit in de buurt van een prullenbak zitten, want dat is echt vragen om moeilijkheden.

Zorg ook dat er zo min mogelijk etensresten slingeren en ruim alle restjes zo snel mogelijk weer op.

Toch gestoken, wat nu?

Hoe goed je ook je best doet, het kan altijd mis gaan. Ineens is die wesp in je oksel gekropen of zit hij in je haar, terwijl jij net met je handen door je haar gaat, kortom, je bent gestoken. Wat nu?
Het kan zijn dat je allergisch bent voor een wespensteek. Misschien weet je dit van jezelf, misschien ook niet. Belangrijk dus om alle signalen goed in de gaten te blijven houden. Ga je zweten, word je misselijk, last van je ademhaling of wordt de plek extreem rood) dan raad ik je aan contact op te nemen met de dokter. Als het erg heftig wordt, kun je zelfs beter 112 bellen!

Probeer het gif eruit te zuigen (niet door te slikken). Er zijn hier speciale zuigapparaatjes voor die je kunt gebruiken, maar die moet je dan natuurlijk maar net toevallig bij je hebben.

Om de zwelling tegen te gaan, kun je de plek het beste verkoelen met ijs of koud water.

Heb je azijn bij de hand? Dep dan de steek met een beetje azijn. Dit vermindert de kans op zwelling. Misschien voor de zekerheid altijd een klein flesje azijn in je handtas? Je weet maar nooit… Een ander huis-tuin-en-keukenmiddeltje is bijvoorbeeld het gebruik van een aspirine. Maak een papje van het pilletje en wat water en smeer het op de wespensteek.

Natuurlijk zijn er ook allerlei smeerseltjes te koop bij drogist of apotheek die je kunt gebruiken.

Hoe voelt een wespensteek?

Nog nooit gestoken en geen idee hoe een wespensteek voelt? Ik kan je zeggen dat het pijnlijk is. Als hij je steekt voel je een felle, brandende pijn. De huid om de steek gaat zwellen en ook die zwelling kan pijn doen. De brandende pijn verandert uiteindelijk in een soort pijnlijke jeuk.
Als je allergisch bent, kunnen de symptomen heftiger zijn. Sterker nog, als de allergie ernstig genoeg is, kan er zelfs een levensbedreigende situatie ontstaan.

Ook als je niet allergisch bent, maar bent gestoken in je keel, neus, mond, tong of nek is het raadzaam zo snel mogelijk een arts te raadplegen, of zelfs – als de ademhaling wordt belemmerd – de alarmlijn te bellen.

Wespen zijn dus nuttig, maar het is raadzaam toch maar even te blijven opletten op deze zoemende prikkers.

Meer informatie

Bijen en bijensteken
Muggen en muggenbulten: De beste tips & tricks
Teken en tekenbeten
Dazen en dazenbeten
Allergische reactie van de eikenprocessierups

Bronvermelding

Tekst: Marion Middendorp
Stockfoto: 123rf.com