Het laatste moment

Het laatste moment samen met je kindje, hoe kun je dit zo intens mogelijk beleven?
Je kindje ligt levenloos in je armen, het moment van kennismaken en tegelijk afscheid nemen, is aangebroken. Misschien duurt het nog een paar dagen voordat je kindje wordt begraven of gecremeerd, misschien is dit moment zeer nabij… In beide gevallen is het heel belangrijk dat je op een goede manier afscheid van je kindje neemt, omdat je dit moment nooit meer kunt overdoen.

Laatste moment

We kunnen ons voorstellen dat je op zo’n laatste moment samen niet helder meer kunt nadenken, dat je het gevoel hebt dat alles als een film aan je voorbij gaat. Daarom hebben wij geprobeerd zoveel mogelijk ideeën te verzamelen. Niet al deze ideeën hoeven je aan te spreken. Het afscheid nemen van je kindje is ten slotte een zeer persoonlijke kwestie.

Knuffelen en vasthouden

Het zien en vasthouden van je overleden baby is heel belangrijk voor het verwerken van je verdriet. Bekijk je kindje uitgebreid, laat elk detail goed tot je doordringen, neem hiervoor je tijd. Tel zijn vingertjes en teentjes. Kijk eens naar zijn prachtige oortjes of dat grappige neusje. Knuffel hem en houdt hem lekker tegen je aan. Streel zijn haartjes en geef hem kleine kusjes op zijn wang. Het zijn de laatste momenten samen met je kindje. Probeer ondanks het immense verdriet hier toch van te genieten.

Laatste moment – laatste verzorging

Je kunt aangeven of je je kindje zelf wilt verzorgen of dat je mee wilt helpen bij de laatste verzorging. Natuurlijk kun je het ook helemaal uitbesteden.
Probeer zoveel mogelijk de handelingen te doen die je ook had gedaan als je kindje nog had geleefd.
Praat tegen je kindje terwijl je hem wast, streel hem of smeer hem lekker in met babyolie, kleed hem vervolgens aan en voer eventuele religieuze handelingen uit.
Je kunt je baby zijn eigen kleertjes aandoen en een knuffeltje bij hem leggen.

Opbaring: thuis of niet?

Het is mogelijk je kindje bij je thuis te laten opbaren. Dit lijkt misschien wat griezelig maar het kan heel heilzaam en vertrouwd zijn. Wanneer je hiervoor kiest zal in zijn bedje een koelelement worden geplaatst. Het grote voordeel van opbaren thuis is dat je je kindje dan lekker dicht bij je hebt, zodat je nog wat tijd samen kunt doorbrengen. Je kunt naar hem kijken, hem aanraken, bij hem zitten, tegen hem praten, foto’s maken en alles wat je nog meer wilt.
Familie en vrienden kunnen eventueel ook afscheid komen nemen van je engeltje.

Foto’s maken

Maak zoveel mogelijk foto’s van je kindje. Misschien denk je op dat moment dat je die foto’s nooit zult bekijken, dat het teveel pijn zal doen. Of misschien staat de gedachte om te fotograferen je nu helemaal niet aan. Maar voor dit kindje komt er geen ‘later’ dus dit moment is alles wat je hebt om vast te leggen, zorg nu dat je later geen spijt krijgt.
Maak foto’s van je kindje met zijn papa, met zijn mama, zusje of broer, misschien met andere familieleden of dierbaren. Foto’s in zijn bedje, detailfoto’s van zijn vingertjes (zijn handje in jouw hand), oogjes, voetjes…

Heb je geen fotocamera bij de hand? Koop desnoods een weggooicamera, maar maak zoveel mogelijk foto’s van je baby.
De tijd om mooie foto’s te maken van je kindje is beperkt. De huid van je kindje kan in de loop van de dagen verkleuren, verweken of zelfs een beetje loslaten. Zwartwit foto’s kunnen op zo’n moment mooier zijn dan kleurenfoto’s.

Afdrukken handjes en voetjes

Maak inktafdrukken of gipsafdrukken van de handjes en voetjes, dit kan heel eenvoudig met elke wateroplosbare verf die voor handen is. Je kunt op een later stadium deze afdrukken inlijsten en ophangen. Ook zijn de afdrukken eventueel te gebruiken voor een annoncekaartje. Veel ouders ervaren deze afdrukken als een kostbare herinnering.

Haartjes

Heeft je baby al haartjes? Knip een lokje haar van zijn hoofdje; als de haartjes te kort zijn voor een schaar, kun je eventueel ook een scheermesje gebruiken en voorzichtig de haartjes afscheren. Je kunt deze haartjes in een medaillon stoppen en om je nek dragen – met een lange ketting, hangt het medaillon vlak bij je hart. Aan de andere kant van het medaillon kun je desgewenst een foto van je baby plaatsen.
Je kunt deze haartjes natuurlijk ook op andere bijzondere plekjes bewaren, maar houd er rekening mee dat de haartjes erg kwetsbaar zijn.
Neem een extra lokje haar en bewaar deze in (bijvoorbeeld) een kluis. Wanneer er iets met de haartjes gebeurt (bijvoorbeeld wanneer de haartjes in een medaillon zitten en je verliest het medaillon), heb je altijd nog een reserve plukje haar.

Bewaren bewaren bewaren

Probeer zoveel mogelijk spulletjes te bewaren van je kindje. De sokjes die hij heeft gedragen, het mutsje op zijn hoofd. Het navelklemmetje, zijn naambandje, zijn eerst gekregen knuffeltje en kleertjes die hij misschien heeft gedragen, een luiertje, een flesje met speen, alles wat tastbaar maakt dat hij heeft bestaan.

Eigen plekje

Het is belangrijk dat je kindje een eigen plekje krijgt binnen jouw leven, een eigen naam. Deel je verdriet met familie, vrienden en andere dierbaren. Ook zij hebben verdriet en willen dit met je delen, en je steunen. Praat met elkaar, noem je kindje bij zijn naam, maak hem onderdeel van je leven en geef hem zo een identiteit.

Schrijven voorkomt het risico van vergeten

Deze dagen zullen als een film aan je voorbij gaan. Er moet van alles geregeld worden en daar tussendoor wil je verdriet ook nog een beetje aandacht. Het is daarom niet vreemd dat er de eerste dagen na het overlijden van je kindje, heel veel langs je heen gaat. Probeer daarom een dagboekje bij te houden, desnoods alleen met sleutelwoorden. Op die manier kun je later alles nog eens rustig doorlezen en blijf je niet met die ene onbeantwoorde vraag zitten van: ‘Hoe ging het ook alweer?’

Vier zijn geboorte

Hoera, hij is geboren! Zijn geboorte is een feit! Ook als je kindje niet meer leeft: hij is geboren, hij vormt een deel van jou en hij zal altijd bij je horen. Zijn geboorte zal onlosmakelijk verbonden blijven met jullie leven. Vier daarom ook zijn geboorte. Waarom zou je geen beschuit met muisjes mogen eten?

Laat ook anderen afscheid nemen

Het is belangrijk om familie en vrienden ook afscheid te laten nemen van je kindje. Door anderen erbij te betrekken wordt nog eens extra onderstreept dat hij bestond, dat hij jullie kindje was en hoe hij eruit zag. Dit vergemakkelijkt het praten over je kindje op een later tijdstip.

Vergeet vooral ook de eventuele zusjes en broertjes niet. Ook zij hebben verlangend uitgekeken naar de geboorte van hun nieuwe babybroertje of -zusje (neefje of nichtje). Kinderen gaan hier over het algemeen heel goed mee om: ze kunnen meer hebben dan jij denkt en voelen sommige zaken feilloos aan. Probeer het de kinderen zo goed mogelijk uit te leggen, wees eerlijk en maak het niet te ingewikkeld.

Herinneringsboek

Je kunt een herinneringsboek maken van je kindje. In dit boek kun je allerlei tastbare herinneringen plakken. Denk bijvoorbeeld aan: foto’s, zijn naamkaartje in het ziekenhuis, ontvangen brieven en kaarten, tekeningen van andere kinderen, een dagboekje bijhouden, kopie van de geboorteaangifte, kopieën uit zijn medische dossier, hand- en/of voetafdrukjes, een haarlokje, et cetera.

Waarom een uitvaartverzekering?

De kosten van een uitvaart kunnen al gauw oplopen en zijn vaak hoger dan verwacht. Niet iedereen heeft op het moment dat het zo ver is, voldoende geld om een uitvaart te kunnen betalen.
Met een Monuta uitvaartverzekering kunt u uw nabestaanden deze zorg uit handen nemen. Kinderen tot 18 jaar zijn gratis meeverzekerd! Ga naar Monuta.nl en sluit uw uitvaartverzekering af.

Meer informatie

Opbaren, welke mogelijkheden zijn er?
Op het verlies van een kind ben je nooit goed voorbereid
Hoe steun je iemand na een miskraam
Wat kost een uitvaart?
Omgaan met een miskraam. Hoe doe je dat?
Rouwbrief voor je engeltje en inspirerende gedichtjes
Hoe kun je iemand troosten?
Verplichtingen bij het afscheid van je baby
Onvoltooid verleden tijd
De mooiste afscheidsgedichten
Afscheidsmuziek & Kinderuitvaart muzieklijst

Bronvermelding

Tekst: Marion Middendorp
Stockfoto’s: 123rf.com