Je kindje kan de gekste rode vlekjes, bultjes en/of pukkeltjes krijgen. Er is zoveel verschillende huiduitslag. De meeste zijn onschuldig maar er zitten ook een paar gevaarlijke pukkeltjes bij. Natuurlijk zijn de pukkeltjes zelf niet gevaarlijk, maar ze kunnen een aanwijzing zijn voor een heftige ziekte. Daarom deze vlekkenwijzer, om je wat meer te vertellen over al die verschillende rode pukkeltjes en vage vlekjes. Maar voor we de verschillende vlekkenziektes gaan bespreken, eerst even iets meer over de pukkeltjes en vlekjes zelf.
Huidaandoeningen
De rode vlekjes, pukkeltjes en bultjes kunnen overal op je lichaam zitten. Soms zitten ze alleen in het gezicht, anderen zoeken meer de warme holtes op of juist de ledematen of de romp. Sommige huiduitslag is besmettelijk en andere totaal weer niet. Het is echter altijd een signaal van het lichaam dat er ‘iets’ aan de hand is. Al die vlekjes en pukkeltjes zijn een symptoom van een bepaalde ziekte. Maar welke?
Jeuk en pijn
De rode vlekjes kunnen gepaard gaan met pijn en jeuk. Niet allemaal, maar er zitten er zeker een paar tussen die flink kunnen jeuken. Ook de rode vlekken kunnen er wat fijn. Soms kunnen deze gaan schilferen of zelfs blaren krijgen. De vlekjes of bultjes kunnen van binnenuit komen (ziekte of infectie) maar rode vlekjes kunnen ook een teken zijn van overgevoeligheid voor bepaalde factoren (allergie).
Rode vlekken bij je baby
Natuurlijk roepen die rode vlekjes bij je baby vragen op en ben je bezorgd. Gelukkig hoeven die rode vlekjes niet ernstig te zijn. Het kan bijvoorbeeld ook een huidprobleem zijn van je baby door warmte, te lang in bad of door bepaalde weersomstandigheden. En soms zijn de rode pukkeltjes of bultjes een aanwijzing voor een bepaalde kinderziekte.
Omgaan met rode vlekjes, bultjes en pukkeltjes
In eerste instantie is het belangrijk de oorzaak te achterhalen. Waar komen de vlekjes of bultjes vandaan? Soms verdwijnen de vlekken weer vanzelf, bijvoorbeeld de vlekken door warmte, die kan binnen een paar uur weer verdwenen zijn. Een allergische reactie kan wat langer nodig hebben. Als de vlekjes of pukkeltjes jeuken hebben ze wat meer verzorging nodig. Hoe je dit het beste kunt doen, kan per uitslag verschillen.
Kinderziekten met rode vlekjes of pukkeltjes
Dauwworm
Dauwworm is een constitutioneel eczeem en is een samenspel van verschillende factoren: erfelijke aanleg en invloeden uit de omgeving. Meestal begint dauwworm zo’n 1 tot 4 maanden na de geboorte. Op het gezicht ontstaan rode, jeukende vaak vochtige huiduitslag met blaasjes op het gezicht en tussen hoofdharen. De uitslag jeukt erg en de kans is groot dat je kindje er alles aan zal doen om de jeuk te verminderen door te schuren, krabben of wrijven. Hiermee maakt hij het eczeem echter alleen maar erger.
Symptomen
Naast de huiduitslag kan je kindje onrustiger zijn en veel huilen. Dauwworm heeft niets te maken met berg en het verloop van Dauwworm is wisselend. Perioden met veel klachten worden afgewisseld door perioden met relatief weinig of zelfs geen klachten. Na het eerste jaar zal de uitslag vooral in de elleboog- en knieholten, aan de polsen, op de wreven en in de nek aanwezig zijn. Rond het derde jaar heeft de helft van de kinderen geen last meer van dauwworm, wel blijft de aanleg om allergisch te reageren bestaan.
Medicatie en verzorging
Dauwworm is niet te genezen, maar er zijn wel medicijnen die de jeuk zoveel mogelijk kunnen tegengaan. Bij de apotheek kun je een zalf of crème hiervoor kopen met corticosteroïden. Deze remt de ontstekingen en maakt de huid rustiger.
Besmetting
Dauwworm is niet besmettelijk omdat de erfelijke aanleg bepaald of je kindje dit krijgt. De aanleg om allergisch te reageren op bepaalde externe prikkels speelt ook een rol bij het ontstaan van bijvoorbeeld astma en hooikoorts.
Eczeem
Eczeem is een vervelende aandoening die niet altijd vanzelf weer over gaat. Helaas is het vaak ook niet te genezen. Wel zijn er verschillende behandelingen van de plekken mogelijk, met een crème of zalf. Vaak zijn dit middelen met corticosteroïden.
Symptomen
Eczeem doet vaak geen pijn, maar het kan wel verschrikkelijk jeuken. De plekjes voelen soms warm aan er kunnen blaasjes op staan of korstjes.
Medicatie en verzorging
Doordat het zo erg kan jeuken, heeft je kindje de neiging om te krabbelen, alleen maakt hij het op die manier alleen maar erger. Hij krabt de huid open waardoor de genezing langer duurt. De meeste kinderen groeien uiteindelijk over de eczeem in. Slechts een kleine groep heeft er als volwassene nog steeds last van.
Besmetting
Eczeem is niet besmettelijk en je kunt het dus niet overdragen aan anderen.
 |
 |
 |
Hersenvliesontsteking
Hersenvliesontsteking word ook wel meningitis genoemd. Het is een ontsteking van de vliezen die de hersenen en het ruggenmerg omhullen. Vaak is de oorzaak van hersenvliesontsteking een virus of bacterie.
Een verzwakt immuunsysteem maakt je vatbaarder voor infecties, net als slechte hygiënische omstandigheden. Zelfs infecties aan je ogen, neus of oren kunnen aanleiding zijn tot het krijgen van een hersenvliesontsteking.
Symptomen
De belangrijkste symptomen van hersenvliesontsteking zijn:
Hoofdpijn, stijve nek, koorts.
Maar er kunnen meer klachten zijn zoals:
Misselijk, braken, overgevoelig voor licht, verlamming (spierslapte), verminderde spraak, stuiptrekkingen, dubbelzien, epileptische aanvallen en dus rode vlekjes. Deze vlekjes zijn niet weg te drukken en bevinden zich op de romp.
Medicatie en verzorging
Als je vermoed dat je kindje dit heeft is het raadzaam direct een arts in te schakelen die kan onderzoeken om welke vorm het gaat. De bacteriële vorm (die met de vlekjes) kan zeer gevaarlijk voor je kindje zijn.
Besmetting
De bacteriële kant van hersenvliesontsteking is niet heel besmettelijk maar kan dit wel zijn. De incubatietijd van bacteriële hersenvliesontsteking ligt tussen de twee en tien dagen.
Krentenbaard
Een krentenbaard of impetigo is een veelvoorkomende huidaandoening bij kinderen. Het is erg besmettelijk en geeft flink veel jeuk. Meestal zit de krentenbaard rond de neus of mond, maar het kan overal op het lichaam voorkomen. Hoewel het vooral bij kleine kinderen voorkomt, kunnen volwassenen er ook last van krijgen.
Symptomen
Er zijn twee vormen van krentenbaard. De meest voorkomende is de krentenbaard waarbij eerst een rood vlekje of bultje ontstaat dat vervolgens steeds groter wordt. Uiteindelijk gaat het open en komt er wat gele pus uit. Hierop ontstaat weer een korstje. Dit hoeft niet één plekje te zijn, maar er kunnen meerdere van deze wondjes en blaasjes ontstaan (vandaar de naam, krentenbaard).
De klieren in de hals kunnen wat gezwollen zijn.
De andere vorm van krentenbaard geeft grote blaren. Het begint met een kleine blaar die steeds groter gaat worden en uiteindelijk stuk gaat. Bij baby’s kan dit bijvoorbeeld voorkomen in het luiergebied, in de navel of in de huidplooien.
Medicatie en verzorging
De plekjes geven heel veel jeuk en het kans zelfs wat pijnlijk zijn. De behandeling van krentenbaard bestaat meestal alleen uit het smeren van fusidinezuurcrème. De crème bevat een antibioticum.
Probeer te voorkomen dat de plekjes worden aangeraakt en/of opengekrabd. Was zijn handjes regelmatig met een gewone zeep en houd zijn nageltjes schoon en kort. Gebruik ook steeds een nieuwe handdoek om besmetting tegen te gaan.
Besmetting
De oorzaak van een krentenbaard is een bacterie, meestal de Stafylokok aureus. In enkele gevallen zijn Streptokokken van Groep A de boosdoener. Je kunt de bacteriën bij je dragen zonder ziek te worden. Meestal wordt de bacterie doorgegeven door besmet speelgoed, via de handen, hoesten of niezen. Krentenbaard is besmettelijk tot de wondjes zijn ingedroogd of zijn genezen.
Luieruitslag
Luieruitslag of luierdermatitis is één van de meest voorkomende babykwaaltjes en bijna iedere baby krijgt hier wel eens mee te maken. Gelukkig is het vrij onschuldig en met een goede behandeling zo weer verdwenen, maar je kindje kan best wel last van hebben. Bij het doorkomen van de tandjes kan je kindje extra gevoelig zijn voor luieruitslag. Ook als je kindje gevoelig is voor eczeem, kan hij eerder luieruitslag krijgen.
Symptomen
Luieruitslag kenmerkt zich vooral door de vurige, rode billetjes. De huid rondom de billen van je baby is geïrriteerd, rood, schraal en kan zelfs kapot zijn. Er kunnen blaasjes zichtbaar zijn en vochtige plekjes. De uitslag kan uitbreiden van de billen naar de binnenkant van de bovenbenen.
Door de pijn en jeuk kan je kindje prikkelbaarder zijn dan normaal, meer huilen en wat minder trek in eten hebben.
Medicatie en verzorging
Luieruitslag kan pijn en jeuk geven. Luieruitslag kan voorkomen worden door vaker de luier te verschonen zodat de ontlasting en urine niet de kans krijgen in te werken op de huid. Vooral bij diarree is het belangrijk de luier zo snel mogelijk te verschonen. Als de uitslag echt heftig is, kan de huisarts eventueel een antibioticakuur voorschrijven.
Besmetting
Luieruitslag is niet besmettelijk maar heeft te maken met de luier die vaak warm en vochtig is. Hierdoor kan de huid makkelijker irriteren. De huid wordt weker gemaakt door urine en ontlasting en dit kan het kwetsbare babyhuidje irriteren. Vooral wanneer er wrijving ontstaat met de luier (schuren).
Als de uitslag na een week nog niet over is of op z’n minst sterk verminderd is, dan is het mogelijk dat de huid geïnfecteerd is geraakt met een gist (Candida albicans). Ga hiermee even langs de huisarts!
Belangrijk om minimaal acht keer per dag de luier van je kindje te verschonen, zodat de huid zo kort mogelijk met de ontlasting of urine in aanraking is.
 |
 |
 |
Mazelen
Mazelen is heel besmettelijk en wordt veroorzaakt door een virus, het mazelen virus. Het virus verspreidt zich via de lucht doordat we bijvoorbeeld hoesten, praten of niezen.
Symptomen
Mazelen begint met koorts, snotteren, hoesten en soms zelfs ontstoken ogen. Het lijkt dus in het begin net op een verkoudheid. Na drie tot zeven dagen verschijnen achter de oren de eerste vlekjes. Niet veel later breiden de vlekjes zich uit over het hele lichaam. Dit zijn kleine en grote vlekjes (variërend van een millimeter tot enkele centimeter). Er kunnen zelfs in de mond nog witte plekjes ontstaan.
Medicatie en verzorging
De ziekte verdwijnt meestal na een paar dagen weer vanzelf en is medicatie niet nodig. Als je mazelen vermoed, is het toch raadzaam naar de huisarts te gaan. Wellicht schrijft hij een antibioticakuur voor. Laat je kindje het rustig aan doen, leg hem lekker in zijn bedje en laat hem liever geen TV kijken. Zijn oogjes zijn namelijk erg gevoelig voor fel licht. Houd daarom zijn slaapkamer zo donker mogelijk. Laat hem regelmatig drinken, vanwege de kans op uitdroging.
Als je kindje zich echt heel ziek voelt, mag je hem best een paracetamol geven. Let wel op de juiste dosering, check dit desnoods even bij de apotheek.
Voor de huiduitslag kun je bij de apotheek een anti-jeuk lotion of zalf kopen. Meestal bevat deze menthol wat verkoelend op de huid werkt. Je mag dit echter niet op wondjes of vlekjes smeren die opengekrabd zijn.
Word je kindje toch ernstiger ziek, neem wederom contact op met je huisarts, want van mazelen kun je een middenoorontsteking, longontsteking of hersenontsteking krijgen. Gelukkig zijn dit uitzonderingen.
Besmetting
In de eerste fase van de ziekte is mazelen het meest besmettelijk.
Rodehond
Rode hond wordt veroorzaakt door het rubellavirus en wordt verspreid door de lucht, middels hoesten, niezen of zoenen. Ook mensen die geen ziekteverschijnselen hebben, kunnen de ziekte verspreiden. Gelukkig word je niet zo ziek van rodehond. Ook maar de helft van de patiëntjes krijgt rode huiduitslag.
Symptomen
Voordat de ziekte echt uitbreekt kan je kindje al last hebben van pijn aan zijn gewrichten, lichte koorts en verkoudheid. De kliertjes in zijn hals zijn gezwollen en kunnen ook pijnlijk zijn. Net als bij mazelen kan je kindje ook bij rodehond last hebben van branderige ogen.
Uiteindelijk krijgt je kindje roze-rode vlekkerige huiduitslag. Net als bij de mazelen beginnen de vlekjes ook hier weer achter het oor en verspreidt het zich daarna over het hele lichaam. Soms zijn het er zoveel dat de hele huid rood ziet.
Medicatie en verzorging
Rodehond is gelukkig vrij onschuldig maar kan wel gevaarlijk zijn voor zwangere vrouwen. Als een zwangere vrouw in het eerste trimester rodehond krijgt, kan het virus schadelijk zijn voor het ongeboren kindje en leiden tot ernstige oog-, gehoor- en hartafwijkingen. Er is zelfs een risico dat het kindje in de baarmoeder overlijdt.
Er bestaat geen behandeling voor rodehond. Na zo’n 10 dagen verdwijnt de huiduitslag en het besmettingsgevaar. Je kindje mag ook gewoon buiten spelen als hij zich verder niet te ziekerig of hangerig voelt. Als je kindje veel jeuk heeft, kan je bij de apotheek een anti-jeuk lotion of zalf kopen. Meestal bevat deze menthol wat verkoelend op de huid werkt. Je mag dit echter niet op wondjes of vlekjes smeren die opengekrabd zijn.
Besmetting
Rode hond is besmettelijk, al vanaf de zevende dag na besmetting kan het worden overgedragen op anderen. Pas zo’n 14 tot 21 dagen na besmetting met het virus, breekt de ziekte uit. Je kunt dus iedereen al om je heen hebben besmet. De ziekte wordt veroorzaakt door een virus dat zich via de lucht verspreidt.
Roodvonk
Roodvonk is een complicatie van een infectieziekte die wordt veroorzaakt door een streptokokkenbacterie afkomstig uit de neus-keelholte.
Symptomen
De symptomen verschijnen twee tot zeven dagen nadat je besmet bent. De ziekte begint met keelpijn, je niet lekker voelen en koorts. Specifiek aan roodvonk is de ‘aardbeientong’. De tong wordt dan eerst wit en na drie dagen wordt hij rood en zwelt hij op. Op de derde of vierde dag wordt de huid roze en verschijnen er ruwe, rode puntjes op de borst. Deze uitslag verspreid zich uiteindelijk over het hele lichaam. Vooral oksels en liezen, de lekkere warme plekjes, zijn favoriete plekjes.
De vlekjes zijn vooral herkenbaar aan het verbleken wanneer je er met je hand op drukt.
Medicatie en verzorging
De koorts begint meestal na drie dagen te dalen en de uitslag verdwijnt enkele dagen later. Dit kan gepaard gaan met het afschilferen van de huid. Dit kan wel een paar weken duren. Roodvonk is op zich niet gevaarlijk maar kan gecompliceerd worden door bloedvergiftiging, nierfunctiestoornissen, longontsteking, hersenvliesontsteking of acute reuma. Belangrijk dus om aan de bel te trekken bij de huisarts, want juist door snelle herkenning en behandeling kan dit vaak voorkomen worden. Roodvonk wordt behandeld met een antibioticakuur.
Besmetting
De bacterie zit in het speeksel van iemand die besmet is en worden verspreid door hoesten of niezen. Ook kan de bacterie zich verspreiden via handen of kleding. Zolang je de bacterie bij je draagt, ben je besmettelijk.
Vijfde ziekte
De vijfde ziekte is een virusziekte wat wordt veroorzaakt door het Humaan Parvo Virus en komt vooral voor bij kinderen van 4 tot 10 jaar. De vijfde ziekte is doorgaans actief in het voorjaar of vroege zomer.
Symptomen
Je kindje wordt niet heel erg ziek van de vijfde ziekte. De ziekte begint met grillige rozerode vlekjes op de wangen. Soms verspreidt de uitslag zich naar armen, benen en romp en kan zelfs de hele huid er roze rood uit gaan zien. Je kindje kan er soms wat lichte koorts door krijgen. Na een dag of tien is de uitslag weer verdwenen.
Medicatie en verzorging
Meestal verloopt de ziekte zonder problemen, maar in een enkel geval kunnen er complicaties optreden zoals gewrichtsontsteking en bloedarmoede. Ook voor zwangere vrouwen kan de ziekte gevolgen hebben voor de ongeboren baby. Als zij worden besmet kan dit leiden tot het overlijden van de ongeboren baby.
Er bestaat geen behandeling voor deze virusinfectie en het is dus gewoon een kwestie van goed uitzieken.
Besmetting
Verspreiding van het virus gaat via de lucht door hoezen en niezen. De ziekte is het meest besmettelijk in de periode voor het uitbreken van de huiduitslag. De incubatietijd is 7 tot 14 dagen.
Waterpokken
Waterpokken is een infectieziekte die word veroorzaakt door het varicella zoster virus. De ziekte komt vooral voor bij kinderen in de leeftijd van 1 tot 8 jaar. Echter volwassenen die de zieke niet eerder hebben gehad, kunnen de ziekte ook krijgen. Dit geldt ook voor mensen met een verlaagde weerstand. Waterpokken is zeer besmettelijk en bijna iedereen heeft deze ziekte als kind wel gekregen. Als je eenmaal de ziekte hebt gehad, kun je het in principe niet nog een keer krijgen. Heel soms, wanneer het immuunsysteem ernstig is aangetast, kan het gebeuren dat je het nog een keer krijgt, maar dit is echt zeldzaam.
Symptomen
Ongeveer twee dagen voor het opkomen van de waterpokken ben je al besmettelijk. Een besmet kindje voelt zich de dagen voor het uitbreken van de ziekte, doorgaans niet ziek en heeft nauwelijks koorts. Je kunt de ziekte herkennen aan de rode vlekjes en blaasjes op de huid. De veroorzaker van waterpokken is ok de veroorzaker van gordelroos.
Medicatie en verzorging
Waterpokken tijdens je zwangerschap of bij een pasgeboren baby kan kans geven op complicaties. Ook bij kinderen met een verzwakt afweersysteem kunnen er complicaties zijn, zoals hersenvliesontsteking of longontsteking. Bij zwangere vrouwen kan het de ongeboren baby schade geven in de vorm van lichamelijke afwijkingen. Gelukkig komt dit niet vaak voor.
De blaasjes kunnen jeuken. Om de kans op littekens te verkleinen kan er bij heel hevige jeuk eventueel een anti-histaminicum gegeven worden. Strooi liever geen menthol- of talkpoeder op de waterpokken, omdat dit juist littekenvorming kan geven. Een verkoelende crème (apotheek) kan wel helpen.
Besmetting
De virus is erg besmettelijk en de meeste mensen hebben daarom waterpokken gehad. De virus verspreid zich via druppeltjes uit de neus of mond, die bij niezen, hoesten of praten door de lucht worden verspreid. Waterpokken kan zich ook verspreiden via direct contact met de huid, bijvoorbeeld met het schudden van een hand.
De incubatietijd ligt iets boven de twee weken. Zo’n 4 tot 5 dagen na het ontstaan van de blaasjes, is de besmettelijkheid weer voorbij.
Zesde ziekte
De zesde ziekte wordt veroorzaakt door het Herpes Simplex Virus of het Humaan Herpes Virus, wat trouwens niet betekent dat dit iets te maken heeft met genitale herpes of een koortslip. De infectieziekte is erg besmettelijk en komt voornamelijk voor bij baby’s en kinderen tot drie jaar.
Symptomen
De ziekte is voor kenmerkend door de onverklaarbare hoge koorts. Deze kan makkelijk oplopen tot boven de 39 graden en wel drie dagen aanhouden. De koorts kan gepaard gaan met koortsstuipen. De klieren in de hals kunnen zijn opgezet. Als de koorts daalt, verschijnen er kleine, lichtrode vlekjes in het gezicht en romp, die niet jeuken. De uitslag verdwijnt vanzelf na één of twee dagen.
Medicatie en verzorging
Er is geen behandeling voor de zesde ziekte, dus het is gewoon een kwestie van goed uitzieken. De zesde ziekte is niet gevaarlijk voor zwangere vrouwen en ook niet voor het ongeboren kindje. Complicaties komen nauwelijks voor.
Besmetting
Over hoe de besmetting plaats vindt, is niet zo heel veel bekend. Het ligt voor de hand te denken dat het middels hoesten en niezen gebeurt. De incubatietijd varieert van 7 tot 17 dagen. De ziekte is besmettelijk vanaf het moment dat de koorts opkomt en houdt aan totdat de vlekjes weer zijn verdwenen.
Extra informatie
Huiduitslag, check de rode vlekkenwijzer
Heeft je baby warmte-uitslag? Zo kun je het voorkomen!
Kinderkwaaltjes top 10 – Wat zijn de meest voorkomende kinderkwaaltjes?
Zijn aangeboren moedervlekken onschuldige geboortevlekken?
De wijnvlek of naevus flammeus, een geboortevlek
Eczeem, een ontstekingsreactie van de huid
Rodehond, een infectieziekte verzoorzaakt door het rubellavirus
Voedselallergie. Wat zijn de verschillende testmethoden?
Zesde ziekte, een onschuldige kinderziekte?
Welke klassieke kinderziekten zijn er?
Mazelen, een zeer besmettelijke infectieziekte. Hoeveel kwaad kan het?
Bronvermelding
Tekst: Marion Middendorp
© afbeelding: 123rf.com
