Het gemiddelde in zijn ontwikkeling
Het lijkt wel alsof we in deze kleurrijke maatschappij steeds meer te maken met groepen die afwijkend zijn van “het gemiddelde”. Vanaf het moment dat een kind het daglicht te zien krijgt, wordt het al onderworpen aan de “gemiddelde lijn des levens”. Maar wat is nu precies het gemiddelde kind? Ik neem je even mee terug in de tijd…
Succesvolle kinderen
In 1904 heeft de Franse psycholoog Alfred Binet op verzoek van het Franse Ministerie van Onderwijs een test ontwikkeld, om de minder succesvolle kinderen op scholen op te sporen. De Binettest werd bij een grote groep kinderen – in de leeftijd van 3 tot 11 jaar – afgenomen en zo werd bepaald wat de gemiddelde score was op de test. Binet introduceerde het begrip “Mentale Leeftijd” en “Chronologische Leeftijd” en even later in 1912 ontstond de term “Intelligentie Quotient” (IQ). Het gemiddelde IQ bij een kind werd vastgesteld op 100. De Stanford-Binettests van toen, zijn de intelligentietest (WISC/RAKIT) van nu. Maar… een test blijft een momentopname en is slechts een hulpmiddel bij het vaststellen van iemands mogelijkheden. Tijden veranderen, mensen veranderen.
Zodra het kind zijn/haar entree maakt op de basisschool, gaat intelligentie een belangrijke rol spelen, want enige afwijking in de intelligentie kan grote gevolgen hebben voor het kind, zijn/haar ontwikkeling en omgeving. Het zal duidelijk zijn dat zeer intelligente en hoogbegaafde kinderen (IQ > 140) op intelligentietests hoger zullen scoren dan zwakbegaafde kinderen. Echter een hoge intelligentie alleen is onvoldoende om hoogbegaafd te zijn. Naast een hoge intelligentie zullen factoren als vastberadenheid, zelfvertrouwen en een positief ingestelde sociale omgeving nodig zijn voor een kind om zich tot een hoogbegaafde te kunnen ontwikkelen.
Hoogbegaafde kinderen
Ach ja, het lijkt zo fijn om een hoogbegaafd kind te hebben… een kind dat heel goed kan leren en meekomt op school, maar de werkelijkheid is (helaas) anders. Vaak hebben hoogbegaafde kinderen het juist erg moeilijk op school. Zij roepen veelal onbegrip en verbaasde reacties op bij leerkrachten, begeleiders en medeleerlingen. Eén van de grote problemen van hoogbegaafde kinderen is dat zij in sociaal opzicht zich vaak eenzaam voelen. Op school zijn zij vaak het “buitenbeentje” van de klas en roepen dikwijls afgunst op bij medeleerlingen of vallen ten prooi aan pesterijen. De leerstof op school biedt veelal geen uitdaging aan het hoogbegaafde kind, met alle gevolgen van dien. Het motto: “haal eruit, wat erin zit” behoort niet of nauwelijks tot de mogelijkheden.
Zwakbegaafde kinderen
Naast de hoogbegaafde kinderen hebben we in deze maatschappij ook te maken met een groep zwakbegaafde kinderen. Ongeveer 15% van de leerlingen op de basisscholen is zwakbegaafd (IQ < 90). Zwakbegaafde leerlingen kunnen wel meekomen op de basisschool, maar behoren duidelijk tot de zwakste van de klas. Zij hebben een trager leertempo en meer moeite met o.a. lezen, schrijven en rekenen. Het huidige beleid is er op gericht dat zowel hoog- als zwakbegaafde leerlingen zoveel mogelijk aan het reguliere onderwijs moeten deelnemen. Om deze groepen kinderen binnen het reguliere onderwijs te kunnen handhaven, varen er vele scholen wel bij als er op het kind klakkeloos een etiket wordt geplakt, zodat er een “rugzak”met geld aangevraagd kan worden. Maar… is dit nu de oplossing voor de problemen op school of voor de toekomst van het kind? Let wel, geld is niet voor alles een oplossing!
Even verder kijken dan je neus lang is, door je te verdiepen in de echte problematiek zou al een stap in de goede richting zijn. Het hedendaagse onderwijs is en blijft nog steeds een leerplaats voor kinderen met een “gemiddelde” intelligentie en daardoor is de “gewone” basisschool nog steeds onvoldoende ingericht om zeer begaafde of zwakbegaafde leerlingen op te nemen, terwijl deze groepen wel groeiende zijn en er van een “gemiddeld” kind al bijna geen sprake meer is. In begaafdheid is er sprake van een “normaalverdeling”. De hoogbegaafde kinderen zijn te vinden aan de rechterkant van de normaalverdeling, de laagbegaafde kinderen zitten aan de linkerkant van de normaalverdeling.
Tja, als we deze “normaalverdeling” ook zouden doorvoeren op het politieke front, dan zal dit in elk geval geen goede ontwikkeling voor Nederland zijn, mocht één van de linkse partijen deel uit gaan maken van een nieuw te vormen Kabinet. Voorlopig staan de aangekondigde bezuinigingen omtrent het Passend Onderwijs (nog even) in de koelkast, maar of het nu linksom of rechtsom gaat? Dat laat ik voor nu even in het midden. Feit blijft: elk kind is een individu en verdient een toekomst!
Meer informatie
Hoe herken je een ontwikkelingsachterstand bij je kind?
Zo heftig kan groeipijn zijn!
Met deze acht manieren kun jij je kind slimmer maken!
Kenmerken van een ontwikkelingsvoorsprong
Hoogbegaafde kinderen zijn geen wonderkinderen
Hoogsensitief en telepathisch – Hoe ga je ermee om?
Hoogbegaafd, wat betekent dit voor je kind?
Geestelijke ontwikkeling van je peuter
Bestaan nieuwetijdskinderen?
Bronvermelding
Tekst: Marion Middendorp
Stockfoto: 123rf.com
